Υεμένη: Το σταυροδρόμι του τρόμου

Αλ γιαμάν στα αραβικά σημαίνει απλά «νότιος». Η Υεμένη, δηλαδή, κατά την πιο επικρατούσα εκδοχή είναι απλά η «νότια» χώρα. Κατά μια άλλη εκδοχή, το όνομα της χώρας προέρχεται από την επίσης πρωτο-αραβική λέξη «γιαμ», που σημαίνει «ευτυχισμένος», «ευλογημένος».

Από εκεί, λένε αυτοί που το υποστηρίζουν, βρήκαν οι Ρωμαίοι την ιδέα και ονόμασαν την περιοχή Arabia Felix, δηλαδή «Ευδαίμων Αραβία». Σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία της Αραβικής χερσονήσου, η περιοχή ειδικά στα δυτικά είναι εύφορη, χωρίς ερήμους και αμμόλοφους, και χωρίς απάνθρωπες θερμοκρασίες.

Η περιοχή της Υεμένης ήταν, στο μεγαλύτερο μέρος των τριών τελευταίων αιώνων, χωρισμένη σε δύο μέρη, τη Βόρεια και τη Νότια. Τα δύο κομμάτια ενώθηκαν το 1990 κι από τότε η Υεμένη παραμένει ενιαίο κράτος. Υπήρχε μεν Υεμένη, αλλά όχι και… Υεμενίτες. Εθνική συνείδηση σ’ αυτή την περιοχή, που σήμερα αριθμεί σχεδόν 30 εκατομμύρια κατοίκους, δεν υπήρξε ποτέ (με την έννοια που της δίνουμε εμείς π.χ. Ελλάδα-Έλληνες) και ούτε υπάρχει. Η περιοχή εξαρχής ήταν διαιρεμένη φυλετικά, σε διάφορες φυλές και φατρίες, που πολεμούσαν μεταξύ τους. Κι αυτό κάνουν και τώρα.

Χωρισμένοι Μουσουλμάνοι

Οι τρεις παρατάξεις που πολεμούν μεταξύ τους τα τελευταία χρόνια στην Υεμένη έχουν από πίσω τους μια περιφερειακή δύναμη, που τους στηρίζει για δικό της συμφέρον, βέβαια. Σε τέτοιο σημείο φτάνει η στήριξη, που ο εμφύλιος πόλεμος της Υεμένης χαρακτηρίζεται πια ως ένας πόλεμος Σαουδικής Αραβίας-Ιράν, με ολίγον από Εμιράτα…

Στη χώρα οι κάτοικοι είναι μουσουλμάνοι σε ποσοστό 99%. Αλλά οι μισοί είναι σιίτες (από τη σχολή των ζαΐντι, πιο συγκεκριμένα) και οι μισοί σουνίτες. Οι σιίτες είναι συγκεντρωμένοι στις βόρειες επαρχίες και οι σουνίτες σε όλη την υπόλοιπη χώρα.

Οι Χούθι

Έπρεπε να περάσουν σχεδόν δέκα χρόνια εμφύλιου σπαραγμού στην Υεμένη για να πέσουν πάνω της τα φώτα της διεθνούς κοινότητας. Κι αυτό έλαβε χώρα όταν το πρόβλημα από εσωτερικό έγινε διεθνές. Η απειλή του καθεστώτος των φιλοϊρανών ανταρτών Χούθι, που ελέγχει το βόρειο τμήμα της χώρας, να επιτεθούν σε αμερικανικά (και φιλικά προς τις ΗΠΑ) πλοία στο στενό της Ερυθράς Θάλασσας, ένα από τα πιο πολυσύχναστα του κόσμου, μόνο κούφια δεν είναι.

Οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν μια «διεθνή» εκστρατεία για να αντιμετωπίσουν τους Χούθι στην Υεμένη. Στην ουσία, δηλαδή, τα βάζουν με… τους αντιπροσώπους του Ιράν, που είδε την εξέγερση των Χούθι ως μια εξαιρετική ευκαιρία να βάλει πραγματικό πόδι στη χερσόνησο και να προσθέσει ένα αγκάθι στη Σαουδική Αραβία. Υπολογίζεται ότι οι σιίτες που υπάρχουν στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας φτάνουν μέχρι και το 15% του πληθυσμού και είναι συγκεντρωμένοι στα ανατολικά παράλια, αυτά που «βλέπουν» προς το Ιράν και κολυμπάνε στο πετρέλαιο. Ο ρόλος των ΗΠΑ και ο τρόπος που θα αποφασίσουν να επέμβουν προφανώς θα καθορίσει τις εξελίξεις.

Η ελληνική εμπλοκή

Τον Οκτώβριο του η Ελλάδα υπέγραψε αμυντική συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η οποία προβλέπει ότι η μία χώρα θα συνδράμει την άλλη στρατιωτικά σε περίπτωση επίθεσης από τρίτη χώρα. Η συμφωνία μπορεί να ενεργοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή, καθώς τα Εμιράτα δέχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα επιθέσεις από τους Χούθι, με πυραύλους και drones.

Τα όσα συμβαίνουν στην Υεμένη έχουν και τεράστια σημασία για την ελληνική ναυτιλία. Η Υεμένη βρίσκεται σ’ ένα πολύ κρίσιμο σημείο, ελέγχει την έξοδο της Ερυθράς Θάλασσας προς την Αραβική Θάλασσα, τον Περσικό Κόλπο και τα λιμάνια της Άπω Ανατολής.

Υεμένη