Η έκθεση «Παγκόσμιοι κίνδυνοι 2024» του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), που δημοσιεύθηκε στις 10 Ιανουαρίου, ρίχνει φως σε ορισμένους από τους βασικούς κινδύνους που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η παγκόσμια οικονομία φέτος και τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με την έρευνα για την αντίληψη των παγκόσμιων κινδύνων 2024: «Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (54%) αναμένει κάποια αστάθεια και μέτριο κίνδυνο παγκόσμιων καταστροφών, ενώ ένα άλλο 30% αναμένει ακόμη πιο ταραχώδεις συνθήκες. Οι προοπτικές είναι αισθητά πιο δυσοίωνες σε χρονικό ορίζοντα 10 ετών, με σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων να αναμένουν θυελλώδεις ή ταραχώδεις προοπτικές».
Η έρευνα λαμβάνει υπόψη τις απόψεις σχεδόν 1.500 ηγετικών προσωπικοτήτων από διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της κοινωνίας των πολιτών και της κυβέρνησης, καθώς και περισσότερων από 200 θεματικών ηγετών.
Επί του παρόντος, ο κόσμος στον οποίο ζούμε θεωρείται ολοένα και πιο ταραγμένος, με πολωτικά αφηγήματα, καθώς και με την εκτίναξη του κόστους ζωής και τα υψηλότερα επιτόκια σε διάφορα μέρη του κόσμου. Η εξάντληση των πόρων και οι υποβόσκουσες γεωπολιτικές εντάσεις έχουν επίσης προκαλέσει αρκετές συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο.
Επιπροσθέτως, περιβαλλοντικές κρίσεις, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα, έχουν αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τόσο τις οικονομίες όσο και τις εταιρείες, διαβρώνοντας τα περιθώρια κέρδους και καθυστερώντας τις αλυσίδες εφοδιασμού. Από την άλλη πλευρά, με τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, καθώς και την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό, οι προσπάθειες για την κλιματική αλλαγή και την ουδετερότητα του άνθρακα σε όλο τον κόσμο έχουν επιβραδυνθεί σημαντικά.
Το σκηνικό της παγκόσμιας οικονομικής ανησυχίας και των ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών συμπληρώνει την εικόνα.
Μεταξύ αυτών, η άνευ προηγουμένου αύξηση της ψευδούς πληροφόρησης, καθώς και η αύξηση των συγκρούσεων και της οικονομικής αβεβαιότητας, είναι πιθανό να είναι οι επικρατέστεροι κίνδυνοι που θα παρατηρηθούν φέτος.
Ψευδείς πληροφορίες
Σύμφωνα με το 53% των ερωτηθέντων, η ψευδής πληροφόρηση και η παραπληροφόρηση που δημιουργείται από την Τεχνητή Νοημοσύνη θεωρείται ένας από τους υψηλότερους κινδύνους για τα επόμενα δύο χρόνια, αναφέρει η έρευνα Global Risk Perceptions Survey. Αυτό περιλαμβάνει ζητήματα λογοκρισίας και επιτήρησης και ασφάλειας με τις τεχνολογίες αιχμής, καθώς και τις τεχνολογίες AI. Περιλαμβάνει επίσης την ανασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τη συγκέντρωση τεχνολογικής ισχύος.
Η ψευδής πληροφόρηση έχει γίνει μια κλιμακούμενη πηγή ανησυχίας σε όλο τον κόσμο, με την αυξανόμενη διαθεσιμότητα και πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις αμφισβητήσιμες πηγές ειδήσεων και άλλων πληροφοριών. Όπως φάνηκε τόσο στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας όσο και στη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, η τεχνητή νοημοσύνη (AI), μεταξύ άλλων τεχνολογικών εργαλείων, χρησιμοποιήθηκε και από τις δύο πλευρές για τη δημιουργία ψευδών και παραπλανητικών εικόνων, για τη συγκέντρωση υποστήριξης, την ενίσχυση του ηθικού των στρατευμάτων και την πρόκληση δράσης.
Στο παρελθόν, σε μη συγκρουσιακά σενάρια, η παραπληροφόρηση οδήγησε σε μια infodemic, με ορισμένες χώρες, όπως η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και η Κίνα, να τα χρησιμοποιούν, ενώ αναφέρουν μεταξύ άλλων τη στρατιωτική ισχύ, την πρόοδο των συγκρούσεων, τις περιπτώσεις COVID-19, την ανεργία των νέων και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα εργαλεία αυτά χρησιμοποιούνται επίσης για να υποκινήσουν την οργή απέναντι σε μια κυβέρνηση ή ένα κυβερνητικό σώμα, ιδίως σε περιόδους πολιτικών διαμάχης και οικονομικών δυσχερειών, όπως η κρίση αύξησης του κόστους ζωής.
Το 2024, οι ψευδείς πληροφορίες μπορεί να συνεχίσουν να δημιουργούν αστάθεια και δυσπιστία στις κυβερνήσεις και τους ρυθμιστικούς φορείς, καθώς και στις πηγές των μέσων ενημέρωσης, πιστεύουν οι ερωτηθέντες. Αυτό θα μπορούσε όχι μόνο να οδηγήσει σε ακόμη πιο πολωμένες απόψεις, κατά τη γνώμη του 46% των ερωτηθέντων στην έρευνα, αλλά και να πυροδοτήσει περισσότερες αψιμαχίες και συγκρούσεις, ιδίως σε χώρες με ήδη ασταθείς οικονομίες. Η ιδεολογική βία κινδυνεύει επίσης να αυξηθεί.
Η παραπληροφόρηση θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει σημαντικά και να προκαλέσει χάος στις εκλογικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα σε αρκετές χώρες τόσο φέτος όσο και του χρόνου.
Ενώ ορισμένες κυβερνήσεις μπορεί να λάβουν κάποια μέτρα προσπαθώντας να κλειδώσουν τις πηγές παραπληροφόρησης, αυτό θα μπορούσε να φτάσει στο άλλο άκρο, με το 16% των ερωτηθέντων να πιστεύει ότι η λογοκρισία και η διάβρωση της ελευθερίας του λόγου θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποτελέσουν ζήτημα φέτος.
Άλλες κυβερνήσεις θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν κινδύνους από την αδράνεια ή την πολύ αργή δράση, ενώ θα εξαπλώνονταν νεότερες μορφές εγκλήματος, όπως η χειραγώγηση του χρηματιστηρίου με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης και η πορνογραφία deepfake.
Φέτος, η σύνοδος κορυφής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός θα επικεντρωθεί επίσης στο πώς θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη σε έναν όλο και πιο κατακερματισμένο κόσμο.
