Ιδιαίτερα θετική είναι η αξιολόγηση του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία που δημοσιοποιήθηκε σήμερα, με πρόβλεψη για ανάπτυξη το 2024 με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,1%, έναντι ανάπτυξης 2,3% που υπολογίζει ότι αναπτύχθηκε συνολικά το 2023 το Ταμείο.

Μεταξύ άλλων για το 2024 στην έκθεση του Ταμείου προβλέπονται:

• Μείωση της ανεργίας στο 9,2%
• Πτώση του ετήσιου πληθωρισμού από 4,2% το 2023, σε 2,8% για φέτος
• Πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού 2,1% και μείωση του χρέους ως προς το ΑΕΠ στο 158% από 167,4% το 2023 και 179,5% το 2022
• Το ονομαστικό ΑΕΠ θα αυξηθεί σε 233,9 δισ. ευρώ το 2024, από 221,6 δισ. ευρώ το 2023

Στην περίληψη της έκθεσης αναφέρει ότι «Σημαντικά έχουν βελτιωθεί οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας αλλά παραμένουν σημαντικές προκλήσεις», Όπως λέει: «Η οικονομία έχει ξαναρχίσει να κινείται προς σύγκλιση του εισοδήματος, τερματίζοντας μια δεκαετία στασιμότητας με υψηλή ανεργία και χαμηλές επενδύσεις εν μέσω μεγάλης απομόχλευσης.

Η τάση του πραγματικού ΑΕΠ έχει επεκταθεί περισσότερο από το επίπεδο πριν από την πανδημία, λόγω της κυκλικής ανάκαμψης της τουριστικής ζήτησης και της επανέναρξης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων του ΤΑΑ. Η ισχυρή ανάπτυξη και ο υψηλός πληθωρισμός έχουν μειώσει τον δείκτη δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ κάτω από το προ πανδημίας επίπεδο με περιορισμένους χρηματοδοτικούς κινδύνους μεσοπρόθεσμα, λόγω της ευνοϊκής δομής του χρέους. Ωστόσο, παρά την ανάκτηση της θέσης της επενδυτικής βαθμίδας του δημοσίου και τη βελτίωση των τραπεζικών ισολογισμών, η οικονομία αντιμετωπίζει μακροοικονομικές προκλήσεις εν μέσω σημαντικής αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής, επίμονου πυρήνα πληθωρισμού και αύξησης των τιμών των ακινήτων. Οι διαρθρωτικές ανισορροπίες που προκύπτουν από τις χαμηλές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και το ακόμα χαμηλό επίπεδο επενδύσεων, καθώς και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή επιβαρύνουν τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης».

Στην έκθεση αναφέρει ότι «οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Μετά από μια ισχυρή ανάκαμψη μετά την πανδημία, η οικονομική δραστηριότητα παρέμεινε εύρωστη, με την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ να προβλέπεται στο 2,3% το 2023 και στο 2,1% το 2024».

Η ιδιωτική κατανάλωση θα υποστηριχθεί από τη θετική αύξηση των πραγματικών μισθών, ενώ οι επενδύσεις θα συνεχίσουν να επεκτείνονται με την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που υποστηρίζεται από τα κονδύλια της ΕΕ επόμενης γενιάς. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να φθάσει το 2% έως το τέλος του 2025, καθώς οι πιέσεις στον πυρήνα του πληθωρισμού θα διαλυθούν μόνο σταδιακά, παρά τη συνεχιζόμενη εξομάλυνση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα παραμένει ανθεκτικό

Το τραπεζικό σύστημα παρέμεινε ανθεκτικό υποστηριζόμενο από την ενίσχυση του ισολογισμού. Η ποιότητα του ενεργητικού βελτιώθηκε περαιτέρω με τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων να μειώνεται κάτω από το 5% στις συστημικά σημαντικές τράπεζες. Τα υψηλότερα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια συνέβαλαν στην ισχυρή ανάκαμψη των τραπεζικών κερδών και ενίσχυσαν την κεφαλαιακή επάρκεια. Το τραπεζικό σύστημα διατηρεί επίσης σημαντικά αποθέματα ρευστότητας παρά τις σημαντικές αποπληρωμές των στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ (TLTRO).

Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, πρόκληση ο πληθωρισμός

Οι κίνδυνοι είναι πιο ισορροπημένοι για την ανάπτυξη αλλά με ανοδική κλίση για τον πληθωρισμό. Μια ενδεχόμενη κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και της σύγκρουσης στη Γάζα και το Ισραήλ θα μπορούσε να διαταράξει το εμπόριο και να προκαλέσει νέες πιέσεις στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη.

Αντίθετα, η επιτάχυνση των φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σε συνδυασμό με τις ισχυρότερες του αναμενόμενου αντιδράσεις της αγοράς στην πρόσφατη αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας, θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να παραμείνει υψηλός, για παράδειγμα, ως αποτέλεσμα των πιέσεων από τις πρόσφατες και αναμενόμενες αυξήσεις των μισθών και των συντάξεων και των κλυδωνισμών που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες.

Οι προτάσεις του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ για την Ελλάδα

Όπως τονίζει, εξάλλου, στην έκθεσή του το ΔΝΤ, «οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί σημαντικά, αλλά παραμένουν σημαντικές προκλήσεις».

– Σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό, το πραγματικό ΑΕΠ διευρύνεται πάνω από τα ανοδικά επίπεδα που επικρατούσαν πριν από την πανδημία, χάρη στην έντονη ανάκαμψη του τουρισμού και την ενίσχυση των επενδύσεων που δέχονγται καταλυτική επίδραση από τη χρηματοδότηση του προγράμματος NextGenerationEU και τις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων. Η ισχυρή ανάπτυξη και ο υψηλός πληθωρισμός έχουν μειώσει τον λόγο του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ κάτω από το προ της πανδημίας επίπεδο, με περιορισμένους χρηματοδοτικούς κινδύνους μεσοπρόθεσμα λόγω της ευνοϊκής διάρθρωσης του χρέους.

Ωστόσο, οι διαρθρωτικές ανισορροπίες που προκύπτουν από τις χαμηλές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και το ακόμη χαμηλό επίπεδο επενδύσεων, καθώς και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή επιβαρύνουν τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης. Η εξωτερική θέση το 2023 εκτιμάται ότι θα είναι ασθενέστερη από εκείνη που συνάδει με τα μεσοπρόθεσμα θεμελιώδη μεγέθη και τις επιθυμητές πολιτικές. Η αξιολόγηση έγινε με βάση προκαταρκτικά στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών για το 2023.

– Οι κίνδυνοι είναι πιο ισορροπημένοι για την ανάπτυξη, αλλά κλίνουν προς τα πάνω για τον πληθωρισμό. Μια ενδεχόμενη κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και της σύγκρουσης στη Γάζα και το Ισραήλ θα μπορούσε να διαταράξει το εμπόριο και να προκαλέσει νέες πιέσεις στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη. Η υψηλότερη από την αναμενόμενη επιμονή του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ και τα υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επιτόκια θα επιβαρύνουν την περιφερειακή και την εγχώρια ζήτηση.

Αντίθετα, η επιτάχυνση των φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να παραμείνει υψηλός ως αποτέλεσμα των καιρικών σοκ, καθώς και των εγχώριων πιέσεων από τις πρόσφατες και αναμενόμενες αυξήσεις μισθών και συντάξεων.

– Η φιλική προς την ανάπτυξη δημοσιονομική εξυγίανση μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, υποστηρίζοντας παράλληλα την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και την πράσινη ανάπτυξη. Η περαιτέρω σύσφιξη βραχυπρόθεσμα και η διατήρηση πρωτογενούς πλεονάσματος μεσοπρόθεσμα θα συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, περιορίζοντας παράλληλα τις πρόσθετες πιέσεις στον πληθωρισμό.

Για πράσινη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να δώσει έμφαση στις δημόσιες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων επενδύσεων, και στις κρίσιμες κοινωνικές δαπάνες, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση. Η προώθηση περαιτέρω δημοσιονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων των συνεχιζόμενων προσπαθειών για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, θα ενισχύσει τη δημοσιονομική διακυβέρνηση και θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής πολιτικής.

– Η ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω σε ένα περιβάλλον υψηλότερων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επιτοκίων. Η παρακολούθηση και η διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με τα επιτόκια, τη ρευστότητα και τη χρηματοδότηση και τα πιστωτικά ανοίγματα θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω. Τα προσωρινά αυξημένα κέρδη των τραπεζών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία κεφαλαιακών αποθεμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας του κεφαλαίου.

Η ενεργοποίηση ενός θετικού ουδέτερου αντικυκλικού κεφαλαιακού αποθέματος ασφαλείας θα βοηθούσε τις τράπεζες να προφυλαχθούν από ενδεχόμενους συστημικούς κλυδωνισμούς. Μέτρα με βάση τον δανειολήπτη για τους δανειολήπτες ενυπόθηκων δανείων -όπως ανώτατα όρια στην αξία του δανείου και στον λόγο εξυπηρέτησης του χρέους προς το εισόδημα- θα ενίσχυαν την ανθεκτικότητα των νοικοκυριών και, κατά συνέπεια, θα περιόριζαν τις ευπάθειες του τραπεζικού συστήματος.

– Ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών εμποδίων στην προσφορά θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης εν μέσω αρνητικών δημογραφικών προοπτικών. Η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων για την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και την αντιμετώπιση των εμποδίων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού θα ξεκλειδώσει υψηλότερες ιδιωτικές επενδύσεις και θα βελτιώσει την παραγωγικότητα. Η εξασφάλιση υψηλότερης συμμετοχής στην αγορά εργασίας και ενός καλύτερα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού θα αυξήσει τον δυναμισμό της αγοράς εργασίας, ενώ θα διευκολύνει περαιτέρω την ψηφιοποίηση και την πράσινη μετάβαση.

Η ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων του δικαστικού συστήματος και των εξωδικαστικών διαδικασιών θα συμβάλει όχι μόνο στη βελτίωση του επιχειρηματικού δυναμισμού και της παραγωγικότητας αλλά και στην αύξηση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα με την περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών και των προβληματικών οφειλών που ανακτώνται από τους φορείς διαχείρισης πιστώσεων.

– Απαιτούνται συντονισμένες προσπάθειες για την επίτευξη των φιλόδοξων κλιματικών στόχων των αρχών και τη διευκόλυνση της πράσινης μετάβασης. Δεδομένης της κυριαρχίας των ορυκτών καυσίμων στον ενεργειακό εφοδιασμό, η ισχυρή εφαρμογή του πλαισίου πολιτικής των αρχών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τον εξορθολογισμό του πλαισίου αδειοδότησης νέων επενδύσεων και την καλύτερη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ένα αναβαθμισμένο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, θα επιταχύνει την πρόοδο, ενισχύοντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια. Οι αρχές θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αυξήσουν την τιμολόγηση του άνθρακα (συμπεριλαμβανομένων των ειδικών φόρων κατανάλωσης και των τελών) σε τομείς εκτός ΣΕΔΕ, όπως οι μεταφορές, ώστε να δοθούν περαιτέρω κίνητρα για την ταχεία και αποτελεσματική πράσινη μετάβαση, καθώς η τιμή της ενέργειας συνεχίζει να ομαλοποιείται.