Στον Νορβηγό συγγραφέα και δραματουργό Γιον Φόσε απονεμήθηκε το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας, όπως ανακοίνωσε το μεσημέρι της Πέμπτης, η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών στη Στοκχόλμη.
Η μυθιστορηματική γλώσσα του φετινού βραβευθέντος συνοψίζεται σε ένα ύφος που έγινε γνωστό ως «μινιμαλισμός Φόσε». Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση της Ακαδημίας, «αν και ο Φόσε συμμερίζεται τον πεσιμισμό προκατόχων του, το συγγραφικό του όραμα δεν καταλήγει στο μηδενισμό ή την περιφρόνηση. Η πρόζα του διαθέτει ζεστασιά και χιούμορ, ενώ αποδίδει στους ανθρώπινους χαρακτήρες του με μια ευάλωτη αφέλεια».
Ο 64χρονος Φόσε ήταν υποψήφιος στις λίστες Νόμπελ εδώ και χρόνια, καθώς, γράφει αδιαλείπτως εδώ και τέσσερις δεκαετίες θέατρο, μυθιστορήματα, ποίηση, δοκίμια, παιδικά βιβλία και δημοσιογραφικά κείμενα. Έχει κάνει διασκευές έργων και μεταφράσεις στα νορβηγικά. Ενώ, το έργο του έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 50 γλώσσες.
Στις πρώτες δηλώσεις του μετά την ανακοίνωση του βραβείου, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών, ο Γιον Φόσε δήλωσε, «Είμαι συγκλονισμένος και ευγνώμων. Θεωρώ πως είναι μια ανταμοιβή για τη λογοτεχνία που στοχεύει πάνω από όλα να είναι λογοτεχνία, χωρίς άλλη σκέψη».
Ο Γιον Φόσε γεννήθηκε το 1959 στο Χάουγκεσουντ στη δυτική ακτή της Νορβηγίας. Το τεράστιο έργο του, γραμμένο στα νεονορβηγικά (νινόρσκ – ένα από τα δύο γραπτά πρότυπα της νορβηγικής γλώσσας, μαζί με τη Μποκμάλ) και καλύπτοντας ποικίλα είδη, αποτελείται από πληθώρα θεατρικών έργων, μυθιστορημάτων, ποιητικών συλλογών, δοκιμίων, παιδικών βιβλίων και μεταφράσεων.
Στην ηλικία των 7 ετών ο Φόσε υπέστη σοβαρό ατύχημα που τον έφερε στο κατώφλι του θανάτου, μια εμπειρία που επηρέασε το έργο του.
Σπούδασε συγκριτική λογοτεχνία και δίδαξε στην Ακαδημία Δημιουργικής Γραφής στο Χόρνταλαντ. Σήμερα είναι ένας από τους πιο πολυπαιγμένους θεατρικούς συγγραφείς στον κόσμο, ενώ αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο και για την πεζογραφία του. Το πρώτο του μυθιστόρημά «Raudt, svart» (Κόκκινο, μαύρο), το 1983, τόσο επαναστατικό όσο και συναισθηματικά ωμό, θίγει το θέμα της αυτοκτονίας και, από πολλές απόψεις, δίνει τον τόνο για το μετέπειτα έργο του.
Μετά από το πρώτο του έργο ακολούθησαν πληθώρα άλλων μυθιστορημάτων, ποιητικών συλλογών, δοκιμίων και παιδικών βιβλίων.
Από το 2011, ο Φόσε ζει στο Grotten, σε μια κατοικία του 19ου αιώνα στο κέντρο του Όσλο, που παραχωρεί τιμητικά ο βασιλιάς της Νορβηγίας στη σημαντικότερη προσωπικότητα του πολιτισμού της χώρας.
Όπως κάθε χρόνο οι γραπτές προτάσεις για το Νόμπελ Λογοτεχνίας φτάνουν στην επιτροπή Νόμπελ έως τις 31 Ιανουαρίου. Συνήθως υπάρχουν περίπου 350 προτάσεις κάθε χρόνο. Ενώ, για να είναι έγκυρη η εκλογή, ένας υποψήφιος πρέπει να συγκεντρώσει περισσότερες από τις μισές ψήφους.
