Μόλις ένας στους δύο οφειλέτες, με μικρές κυρίως οφειλές, συνεχίζει να εξυπηρετεί τον διακανονισμό των χρεών του, ενδεικτικό αφενός της αδυναμίας τους να ανταπεξέλθουν ακόμη και στους πιο ευνοϊκούς διακανονισμούς, όταν το χρέος είναι μεγάλο, αφετέρου της «πρακτικής» που ακολουθούν ορισμένοι στρατηγικοί κακοπληρωτές να εντάσσονται σε ρυθμίσεις προκειμένου να λάβουν, για παράδειγμα, ασφαλιστική ενημερότητα, τις οποίες στη συνέχεια παύουν να τις εξυπηρετούν.
Έτσι στο τέλος Ιουνίου, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), σε σύνολο 1,8 εκατ. ρυθμίσεων για συνολικά 24 δισ. ευρώ, παραμένουν ενεργές ή έχουν ολοκληρωθεί οι 938.800, για οφειλές ύψους 7,22 δισ. ευρώ.
Συνολικά, τα χρέη εκτινάχθηκαν για ακόμη ένα τρίμηνο κατά 618,17 εκατ. ευρώ, φθάνοντας στο τέλος Ιουνίου τα 46,5 δισ. ευρώ. Βέβαια οι νέες οφειλές που δημιουργήθηκαν κατά το πρώτο 6μηνο του 2023 ανέρχονται σε μόλις 24,5 εκατ. ευρώ και αφορούν περίπου 51.000 νέους οφειλέτες.
Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχει συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών. Σχεδόν 8 στους 10 οφειλέτες (76,29% ή 1.753.769 οφειλέτες) έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας.
Στο αυτόφωρο για χρέη προς τον ΕΦΚΑ
Τον συμψηφισμό των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ με τυχόν επιστροφές από την εφορία, τη διακοπή του δικαιώματος για υποβολή ηλεκτρονικά των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων αλλά και ποινικές διώξεις περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το επιχειρησιακό σχέδιο του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, με στόχο την αποτροπή δημιουργίας νέων χρεών.
Τα παλαιά χρέη άλλωστε ξεπέρασαν τα 46 δισ. ευρώ και κάθε προσπάθεια για ένταξη μέρους αυτών σε ευνοϊκές ρυθμίσεις πάει χαμένη, καθώς οι οφειλέτες φαίνεται πως γυρνούν την πλάτη στις συνεχείς προσπάθειες του οικονομικού επιτελείου.
Ακόμη και οι αιτήσεις για παραγραφή οφειλών μετά τη 10ετία, σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο, δεν έχουν ξεπεράσει τις 6.000, εκ των οποίων τελικά μόλις οι 2.246 έχουν εγκριθεί, ενώ άλλες 1.232 έχουν απορριφθεί. Στην πράξη, ο ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ, παρά τους αργούς ρυθμούς που ακολουθούν, καθώς απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη διαδικασία, έχουν ήδη επεξεργαστεί 3.478 αιτήσεις από τις συνολικά 5.986 που έχουν υποβληθεί, ήτοι το 8% των συνολικά υποβληθεισών έως σήμερα.
Το ΚΕΑΟ ενεργοποιεί τα όπλα που έχει στη φαρέτρα του για να αποτρέψει τη διόγκωση των οφειλών. Όπως και η φορολογική διοίκηση άλλωστε, το Κέντρο διαθέτει αντίστοιχα μέσα για την επιδίωξη της είσπραξης των οφειλόμενων εισφορών που επιβάλλονται σε όλους τους οφειλέτες, με ορισμένες διαφοροποιήσεις όσον αφορά το ύψος της οφειλής αλλά και την ύπαρξη ή μη ενεργής ρύθμισης.
Έτσι, εφόσον η οφειλή δεν έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης επιβάλλονται από το ΚΕΑΟ αναγκαστικά μέτρα όπως κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και υποθήκευση ακίνητης περιουσίας, ενώ σε ειδικές περιπτώσεις προχωράει ακόμη και στην ποινική δίωξη των οφειλετών.
Το τελευταίο διάστημα μάλιστα χρησιμοποιεί και άλλα μέτρα, όπως η αναστολή της διαδικασίας ηλεκτρονικής υποβολής των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων, ενώ αναγγέλλει στη φορολογική διοίκηση τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές των φυσικών και νομικών προσώπων, οι οποίες συμψηφίζονται με τυχόν εκκαθαρισθέντα ποσά επιστροφής από ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος.
Το επιχειρησιακό σχέδιο του ΚΕΑΟ
Αναλυτικά, το επιχειρησιακό σχέδιο του ΚΕΑΟ περιλαμβάνει την τήρηση ενός έγκυρου μητρώου οφειλετών, την ανάλυση των χαρακτηριστικών των οφειλών, τη συστηματική παρακολούθηση της συμμόρφωσης των εντασσόμενων στις ρυθμίσεις και τέλος, την εντατικοποίηση της διαδικασίας στοχευμένης λήψης αναγκαστικών μέτρων για την περίπτωση των συστηματικών «κακοπληρωτών».
• Αναγκαστικά μέτρα κατά ΚΕΔΕ. Εφόσον η οφειλή δεν έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης επιβάλλονται από το ΚΕΑΟ αναγκαστικά μέτρα όπως κατασχέσεις κινητής και ακίνητης περιουσίας καθώς και πλειστηριασμοί.
• Λοιπά μέτρα διασφάλισης οφειλών. Για τη διασφάλιση των συμφερόντων του φορέα, εγγράφει υποθήκες επί ακίνητης περιουσίας οφειλετών/συνοφειλετών ακόμα και όταν η οφειλή έχει υπαχθεί σε ρύθμιση αλλά υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ.
Εμποδίζει τη λήψη αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου όταν η οφειλή δεν είναι ρυθμισμένη και διασφαλισμένη με εμπράγματη η χρηματική διασφάλιση.
• Ποινική δίωξη. Διαβιβάζει στην εισαγγελία μηνυτήριες αναφορές για την άσκηση ποινικής δίωξης, όταν η οφειλή από κύρια εισφορά υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ, ενώ αν υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ η μηνυτήρια αναφορά συνοδεύεται και από αίτημα ενεργοποίησης της αυτόφωρης διαδικασίας.
• Αναστολή ηλεκτρονικών υπηρεσιών για την υποβολή ΑΠΔ. Το ΚΕΑΟ ενεργοποιεί το μέτρο της αναστολής της χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του φορέα για την υποβολή ΑΠΔ όταν οι οφειλές δεν έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης. Στις περιπτώσεις αυτές ο εργοδότης υποβάλλει την ΑΠΔ με ψηφιακό μέσο στην αρμόδια τοπική διεύθυνση του φορέα προσκομίζοντας υποχρεωτικά τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων των τελευταίων 3 ετών του εργοδότη και των συνυπεύθυνων προσώπων (Ε1, Ε2, εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ και φορολογίας εισοδήματος καθώς και μισθωτήρια συμβόλαια έδρας και παραρτημάτων) και επιβάλλονται κατασχέσεις κινητών/ακινήτων και απαιτήσεων εις χείρας τρίτων.
• Συμψηφισμός ασφαλιστικών οφειλών με επιστροφές ΦΠΑ και Φ.Ε. Αναγγέλλει στη φορολογική διοίκηση τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές των φυσικών και νομικών προσώπων με σκοπό τον συμψηφισμό τους με τυχόν εκκαθαρισθέντα ποσά επιστροφής από ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος. Αν η οφειλή έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης συμψηφίζεται μόνο το 1/7 της οφειλής μέχρι του ύψους του επιστρεπτέου ποσού, ενώ αν η οφειλή δεν έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης συμψηφίζεται το σύνολο της οφειλής μέχρι του ύψους του επιστρεπτέου ποσού.
