Μόλις πριν από 10 χρόνια, η Ελλάδα βρισκόταν σε οικονομική άβυσσο, υπομένοντας τη βαθύτερη και μακροβιότερη ύφεση που γνώρισε ποτέ μια δυτική χώρα εν καιρώ ειρήνης. Σήμερα, η Ελλάδα αναδύεται από αυτή τη σκοτεινή δεκαετία για να γίνει μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ευρώπης, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Με σχεδόν 30 εκατομμύρια επισκέπτες στη χώρα το 2023, ο τουρισμός ακμάζει και χάρη στις αναβαθμίσεις αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης, η Ελλάδα αρχίζει να φαίνεται εξίσου ελκυστική στους θεσμικούς επενδυτές.
Σε πολλούς παρατηρητές, αυτό φαίνεται μια απίθανη ανάσταση.
Αλλά όσοι ήξεραν πού να κοιτάξουν, εδώ και καιρό περίμεναν την Ελλάδα να αναγεννηθεί.
Μεγάλο μέρος της οικονομίας ακμάζει χάρη στον τομέα διύλισης που επωφελείται από τη στρατηγική θέση και την τεχνογνωσία της χώρας.
Επίσης η επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα διατηρήσει την ανάκαμψη σταθερά ανοδική.
Κατά τα ταραγμένα χρόνια της κρίσης χρέους, πολιτικοί και αναλυτές καταδίκαζαν συστηματικά το οικονομικό μοντέλο της χώρας για την εξάρτηση του από τον τομέα του τουρισμού και τη «δύσκολη προς αξιοποίηση» ναυτιλία.
Λίγοι άνθρωποι αναγνώρισαν το δυναμικό της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου, ενός ευρωπαϊκού σημείου εισόδου που βρίσκεται κοντά στις εξόδους τόσο του Σουέζ όσο και του Βοσπόρου. Ακόμη λιγότεροι συνειδητοποίησαν ότι η Ελλάδα είχε ήδη γίνει ενεργειακός κόμβος για σχεδόν 50 χρόνια, ενισχύοντας τον έκτο μεγαλύτερο τομέα διύλισης στην Ευρώπη – πίσω μόνο από πολύ μεγαλύτερες οικονομίες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία.
Ευρωπαίοι και Έλληνες αξιωματούχοι συμφώνησαν ότι το διύλισμα και τα προϊόντα του δεν ήταν ευθυγραμμισμένο με τις ατζέντες τους και δεν θα μπορούσε να είναι ο κινητήρας βιώσιμης ανάπτυξης της Ελλάδας. Ωστόσο, η πραγματικότητα δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετική.
Τροφοδοτώντας το μέλλον
Κατά την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση (2016-2022), τα ελληνικά διυλιστήρια Motor Oil Group και Hellenic Energy συνεισέφεραν 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ σε φόρους εισοδήματος επιχειρήσεων στο ελληνικό κράτος. Ο ελληνικός τομέας διύλισης έχει αποδειχτεί έντονο ανταγωνιστικός, εξάγοντας τα προϊόντα του σε όλο τον κόσμο και συγκρατείται έναντι των χαμηλού κόστους κατασκευαστικών εταιρειών όπως η Τουρκία, η οποία απολαμβάνει μια παρόμοια προνομιακή στρατηγική θέση στη Μεσόγειο.
Η διύλιση αντιπροσωπεύει το 25 έως 35 τοις εκατό των ελληνικών εξαγωγών για σχεδόν 20 χρόνια. Ο κλάδος είναι ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες της χώρας, παρέχοντας σχεδόν 7.000 εξειδικευμένες θέσεις εργασίας, καθώς και πολλές άλλες σε εργολάβους και εταιρείες εξυπηρέτησης. Είναι μια από τις λίγες ελληνικές βιομηχανίες που δεν χρειάστηκε ποτέ πρόγραμμα διάσωσης. Αντίθετα, τα έσοδά της στήριζαν τους Έλληνες φορολογούμενους με πληρωμές φόρων αλληλεγγύης και εθελοντικές εισφορές.
Τα τελευταία 15 χρόνια, τα διυλιστήρια της Ελλάδας έχουν επενδύσει περισσότερα από 8,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε μια βιομηχανία αιχμής ικανή να παράγει εισόδημα σε όλα τα περιβάλλοντα εμπορευμάτων. Κερδίζοντας εμπιστοσύνη όπως βγήκε από την κρίση, ο κλάδος συμβάλλει σημαντικά στην ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, καθιστώντας τη χώρα παγκόσμιο ηγέτη στην παραγωγή βιώσιμης ενέργειας. Τα ελληνικά διυλιστήρια ελέγχουν περίπου το 20 τοις εκατό της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ της χώρας τους και έχουν φιλόδοξα σχέδια να επενδύσουν περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε έργα ενεργειακής μετάβασης έως το 2030, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων έργων παραγωγής καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα και υδρογόνου, διασφαλίζοντας τη θέση της Ελλάδας ως ενεργειακό κέντρο για το μέλλον.
Επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Τα ελληνικά διυλιστήρια έχουν επενδύσει σημαντικά σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τα τελευταία χρόνια. Η μεγαλύτερη επένδυση είναι ένα έργο παραγωγής υδρογόνου αξίας 1 δισεκατομμυρίου ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το έργο θα παράγει 1,2 εκατομμύρια τόνους υδρογόνου ετησίως, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τη θέρμανση, την ηλεκτροπαραγωγή και τη βιομηχανία.
Άλλες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας περιλαμβάνουν:
- Ένα έργο παραγωγής αιολικής ενέργειας αξίας 500 εκατομμυρίων ευρώ
- Ένα έργο παραγωγής ηλιακής ενέργειας αξίας 300 εκατομμυρίων ευρώ
- Ένα έργο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα αξίας 200 εκατομμυρίων ευρώ
Σε έναν ιδανικά τέλειο κόσμο που τροφοδοτείται από απεριόριστες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η βιομηχανία διύλισης θα οδηγούσε τώρα σε μη αναστρέψιμη πτώση, αλλά ενώ τα ελληνικά διυλιστήρια συνεχίζουν να επενδύουν σε έργα ΑΠΕ, πρέπει να διατηρήσουν την ικανότητά τους να ανταποκρίνονται στην υπάρχουσα ζήτηση.
Αυτή δεν είναι μια μοναδική ελληνική θέση: αλλού στην Ευρώπη, η βιομηχανία άνθρακα επεκτείνεται με άμεση επίσημη προστασία και υποστήριξη.
Επιπλέον, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση του ΟΠΕΚ για την Παγκόσμια Προοπτική Πετρελαίου, η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου πρόκειται να συνεχίσει να αυξάνεται μέχρι το 2045, λόγω των αναδυόμενων οικονομιών, πολλές από τις οποίες ήδη εισάγουν καύσιμα και προϊόντα από την Ελλάδα.
Όσοι υπερασπίζονται την εκκαθάριση του τομέα διύλισης στην Ευρώπη για περιβαλλοντικούς λόγους θα πρέπει να εξετάσουν την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας των διυλιστηρίων στην Τουρκία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι επενδύσεις σε πετρέλαιο θα συνεχίσουν να γίνονται – απλώς θα συμβεί αλλού.
Γιατί να θυσιάσει η Ελλάδα το οικοσύστημα των ειδικευμένων μηχανικών, επιστημόνων, τεχνικών και παρόχων υπηρεσιών που έχει εκπαιδεύσει και αναπτύξει για γενιές;
Η ελληνική οικονομία υποστηρίχθηκε από τον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στις πιο σκοτεινές μέρες και τις πιο φωτεινές στιγμές της, και αυτό μπορεί να συνεχίσει να συμβαίνει για δεκαετίες. Είναι καιρός η Ελλάδα να αγνοήσει όσους βλέπουν ένα ξεθωριασμένο επιχειρηματικό μοντέλο και η χώρα να αγκαλιάσει ένα από τα λίγα λαμπερά αστέρια της παγκόσμιας βιομηχανίας που μπορεί να διεκδικήσει.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης χάρη και στον τομέα διύλισης. Οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα βοηθήσουν τη χώρα να συνεχίσει να ακμάζει περισσότερο και να γίνει ένας βιώσιμος ενεργειακός κόμβος για τις επόμενες δεκαετίες.
