Ο Γιάννη Ρεβύθης, νυν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδας και πρώην Πρόεδρος επί 25 και πλέον χρόνια, τόνισε με έμφαση πως αυτή την στιγμή στην αγορά ακινήτων, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, «κυριαρχεί μια στάση αναμονής για τους ενδιαφερόμενους και για τους πωλητές, είτε ιδιώτες (φοβούμενοι την τραπεζική αβεβαιότητα) είτε κατασκευαστές».
Τόνισε, όμως με έμφαση ότι, το κέντρο της Αθήνας σταδιακά αποκτά και πάλι την χαμένη του αίγλη, σημειώνοντας ότι, τα επόμενα χρόνια θα «μεταμορφωθεί» σε «κέντρο επιχειρηματικότητας και κομβικό σημείο για την οικονομική εξέλιξη της χώρας».
Παράλληλα, υπογράμμισε, ότι υπάρχει μια «έκρηξη» της ζήτησης ακινήτων από το εξωτερικό για την απόκτηση της Golden Visa, ειδικά μετά τις σχετικές ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, από την ΔΕΘ.
«Με την τελευταία ανακοίνωση του πρωθυπουργού, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, για την αύξηση του προγράμματος της Golden Visa από τα 250.000 ευρώ στα 500.000 ευρώ, το ενδιαφέρον των αγοραστών αυξήθηκε κατά 200%», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ο κ. Ρεβύθης, σημείωσε ότι το υψηλό ενεργειακό κόστος αναγκάζει ορισμένους, είτε να επιβραδύνουν, είτε να αναβάλλουν την πραγματοποίηση των έργων ανάπτυξης ακινήτων που διαθέτουν, αλλά, εξέφρασε την αισιοδοξία του για το επόμενο χρονικό διάστημα.
«Εάν εφαρμοστούν και τηρηθούν κατά γράμμα τα νέα μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση, ο χώρος της κτηματαγοράς θα κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση», σημείωσε.
Είναι γεγονός πως η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά, τόσο στην ενοικίαση, όσο και στην αγορά ακινήτων στην Αττική. Αναμένεται «εκτίναξη» της οικοδομικής δραστηριότητας το επόμενο χρονικό διάστημα ή η ενεργειακή και οικονομική κρίση θα βάλει «φρένο» στην ανέγερση κατοικιών;
Ιωάννης Ρεβύθη: Κυριαρχεί μια στάση αναμονής για τους ενδιαφερόμενους, όπως επίσης και για τους πωλητές, είτε ιδιώτες (φοβούμενοι την τραπεζική αβεβαιότητα) είτε κατασκευαστές. Οι τελευταίοι κρατούν μια στάση αναμονής που αφορά τις πωλήσεις κατοικιών, όπως επίσης και τις συμφωνίες περί αντιπαροχής, διότι τα κόστη των οικοδομικών υλικών έχουν εκτοξευθεί από 20 έως 100%, λόγω των γεγονότων, της αύξησης του πετρελαίου αλλά και της αύξησης των ναύλων της ναυσιπλοΐας. Διότι, με ένα αβέβαιο τελικό κόστος κατασκευής, δεν μπορούν να δεσμευτούν είτε με προ σύμφωνο, είτε με οριστικό συμβόλαιο για ακίνητα που δεν έχουν ολοκληρωθεί κατασκευαστικά. Έτσι, είτε επιβραδύνεται είτε αναβάλλεται η πραγματοποίηση των έργων ανάπτυξης ακινήτων που βρίσκονται σε εξέλιξη και των οποίων η συνέχιση θα ήταν ασύμφορη και ζημιογόνα. Για αυτό τον λόγο λοιπόν σε πολλές περιοχές της Αττικής, η προσφορά είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με το ενδιαφέρον για αγορά ή για ενοικίαση να είναι αρκετά υψηλό.
Μέχρι στιγμής οι περισσότεροι αγοραστές προέρχονται από την εγχώρια αγορά ή από το εξωτερικό;
Ιωάννης Ρεβύθης: Υπάρχουν αγοραστές τόσο από το εσωτερικό όσο και από εξωτερικό. Όσον αφορά το εξωτερικό, οι περισσότεροι αγοραστές προέρχονται από τη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, αλλά και τη Μέση Ανατολή και είναι αυτοί που θα οδηγήσουν ανοδικά την κτηματαγορά. Σημαντικό ενδιαφέρον συνεχίζει να υπάρχει και αυτό τον χρόνο για την απόκτηση Golden Visa (άδεια παραμονής), με πλήθος ενδιαφερόμενων από μη κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρωτίστως κατοίκους που προέρχονται από την Κίνα, την Αίγυπτο, το Λίβανο και την Ινδία.
Με την τελευταία ανακοίνωση του πρωθυπουργού, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, για την αύξηση του προγράμματος από τα 250.000 ευρώ στα 500.000 ευρώ, το ενδιαφέρον των αγοραστών αυξήθηκε κατά 200%, με αποτέλεσμα τα μεσιτικά γραφεία και τα γραφεία που ασχολούνται με την απόκτηση της Golden Visa να έχουν αυξημένη κινητικότητα στις ζητήσεις.
Ποιες περιοχές της Αττικής παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ζήτηση και γιατί;
Ιωάννης Ρεβύθης: Οι δείκτες αγοράς και μίσθωσης είναι ανοδικοί στο κέντρο της Αθήνας και στα Νότια Προάστια, όπου έχουμε υψηλό συγκοινωνιακό δίκτυο κοντά σε πλατείες και περιοχές περισσότερο οικιστικές από ότι εμπορικές. Μεγαλύτερο όμως ενδιαφέρον εντοπίζεται στα νησιά του Αργοσαρωνικού και των Κυκλάδων, οπού φέτος είχαμε ρεκόρ αγοραπωλησιών σε εξοχικές κατοικίες και ρεκόρ τιμών που θα ζήλευαν πολλές τουριστικές περιοχές της Νότιας Ευρώπης.
Οι αγοραστές ενδιαφέρονται για μεγάλα ή μικρά διαμερίσματα και που κυμαίνονται οι τιμές για ένα διαμέρισμα 15ετίας – 20ετίας στην Αθήνα;
Ιωάννης Ρεβύθης: Υπάρχει αυξημένη ζήτηση και για μεγάλα και για μικρά διαμερίσματα, των οποίων οι τιμές ενοικίασης βρίσκονται στα υψηλοτέρα επίπεδα δεκαετίας. Κυρίως στα νεόδμητα, έως 10ετων διαμερίσματα – μεζονέτες και ο λόγος είναι ότι η δεκαετή ύφεση της κτηματαγοράς – κατασκευών δεν μπορεί να προλάβει με καινούργιες κατασκευές, την υπάρχουσα ζήτηση. Οι περισσότεροι ενοικιαστές δεν αλλάζουν τις σε καλή κατάσταση κατοικίες τους, οι κατασκευαστές προτιμούν να πωλήσουν τα νεόδμητα ακίνητα και όχι να τα μισθώσουν. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η φορολογία στους ιδιοκτήτες που αφορά τις μισθώσεις είναι σε εξωπραγματικά επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα, ξεκινούν από 15 % και φτάνουν 45% και ο μέσος ορός τιμών για ένα διαμέρισμα 15ετίας – 20ετίας στην Αθήνα και τις γύρω περιοχές, φτάνει τα 1.100 έως 1.300 ευρώ ανά τ.μ.
Το κέντρο της Αθήνας αναβαθμίζεται. Οι γύρω περιοχές από την Ομόνοια αρχίζουν και πάλι να αποκτούν αγοραστικό ενδιαφέρον. Θεωρείτε ότι τα επόμενα χρόνια το κέντρο της Αθήνας, θα μεταμορφωθεί από άνδρο ανομίας, σε κέντρο επιχειρηματικότητας;
Ιωάννης Ρεβύθης: Η έρευνα στην ελληνική αγορά ακινήτων δείχνει ότι υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για ακίνητα στα αστικά κέντρα, ενώ σχεδόν έξι στους δέκα υποψήφιους αγοραστές ενδιαφέρονται ολοένα και περισσότερο για διαμερίσματα αντί για μονοκατοικίες. Για άλλη μια φορά, αυτά τα στοιχεία ευθυγραμμίζονται με τη μετατόπιση των προτιμήσεων προς τα κέντρα των πόλεων και τους επιχειρηματικούς κόμβους, καθώς η οικονομία της Ελλάδας αλλάζει και οι νέοι επαγγελματίες που επιστρέφουν στην Ελλάδα και εργάζονται σε σταθερές θέσεις εργασίας στην τεχνολογία προτιμούν κατοικίες που βρίσκονται κοντά σε μέσα μεταφοράς (π.χ. μετρό, προαστιακός) και στους επιχειρηματικούς κόμβους.
Εδώ, πρέπει να σημειωθεί ότι, η κυβέρνηση πρέπει να πιέσει για την ολοκλήρωση του κτηματολογίου και του δασολογίου σε περιοχές που δεν υπάρχουν και να δρομολογηθούν έργα υποδομών (αποχέτευση, ασφαλτόστρωση, φωτισμός). Επίσης, θα πρέπει να ασχοληθεί με τη δημιουργία και την ανακαίνιση πλατειών και κοινοχρήστων χωρών. Τέλος, τη δημιουργία δημοσίων πάρκινγκ, εκεί που υπάρχει έλλειψη και ειδικά στους σταθμούς του μετρό και του προαστιακού. Επομένως, αναμένεται ότι το κέντρο της Αθήνας τα επόμενα χρόνια θα μεταμορφωθεί σε κέντρο επιχειρηματικότητας και θα γίνει κομβικό σημείο για την οικονομική εξέλιξη της χώρας, εκτός αν έχουμε δυσμενείς παγκόσμιες πολιτικοοικονομικές εξελίξεις.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα, μέτρα για την στέγαση φοιτητών και οικογενειών με σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Κατά πόσο θα επηρεάσουν την αγορά ακινήτων τα συγκεκριμένα μέτρα;
Ιωάννης Ρεβύθης: Εκτιμάται πως ο κλάδος της κτηματαγοράς, ο οποίος τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο αντιμετωπίζει μικρή υποχώρηση ζήτησης λόγω του πολέμου, θα κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση και θα υπάρξουν πολλαπλά θετικά αποτελέσματα, εάν τα μέτρα στήριξης τεθούν σε εφαρμογή και επομένως θα βελτιστοποιηθεί η παρούσα γενική κρίση. Πιο συγκεκριμένα, η υλοποίηση των μέτρων σε συνάρτηση με την συνεχή έλευση των τουριστών και την αύξηση των τουριστικών επενδύσεων, η αναβολή για άλλα δύο χρόνια του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, του φόρου υπεραξίας, καθώς και φόρου μεταβίβασης στο 3 %, είναι σημαντικά κίνητρα για τη συνέχιση της οικοδομικής δραστηριότητας και προβλέπουν ότι το 2023 θα είναι μία ευνοϊκή χρονιά για τον χώρο της κτηματαγοράς.
Ποια είναι σήμερα τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι ασχολούνται με την αγοροπωλησία ακινήτων και ποια μέτρα πρέπει να λάβουν οι αρμόδιοι της κυβέρνησης προκειμένου να ξεπεραστούν;
Ιωάννης Ρεβύθης: Παρατηρείται μια ευρύτερη στασιμότητα όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα καθώς και υποχώρηση ζήτησης στον τομέα της αγοραπωλησίας ακινήτων. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην εκτόξευση των τιμών πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του ηλεκτρικού ρεύματος και του ενεργειακού κόστους. Αυτό είναι κάτι το οποίο περιορίζει την αγοραστική δύναμη των πιθανών ενδιαφερόμενων, προκαλώντας έτσι επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων, αλλά κυρίως στον τομέα της επενδυτικής εκμετάλλευσης των ιδιοκτησιών. Έτσι, η βασική ανησυχία για την αγορά ακινήτων αφορά κατά βάση το ενεργειακό κόστος, το οποίο, ίσως, αναγκάσει ορισμένους είτε να επιβραδύνουν είτε να αναβάλλουν την πραγματοποίηση των έργων ανάπτυξης ακινήτων που διαθέτουν σε εξέλιξη και των οποίων η συνέχιση θα ήταν ασύμφορη και ζημιογόνα. Πιο συγκεκριμένα, το κόστος ενέργειας θα μειώσει αισθητά τα κέρδη των εταιρειών και επιχειρήσεων καθώς και τις δαπάνες και την κατανάλωση των οικογενειών.
Παρ’ όλ’ αυτά, εάν εφαρμοστούν και τηρηθούν κατά γράμμα τα νέα μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση, ο χώρος της κτηματαγοράς θα κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση.
