Εντυπωσιακή είναι η πρόοδος που σημειώνει η χώρα μας στον τομέα της καινοτομίας, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης & Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) για την περίοδο 2018-2020 το ποσοστό των καινοτόμων επιχειρήσεων στην Ελλάδα ανήλθε στο 72,6%. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία το ποσοστό των επιχειρήσεων που εισήγαγαν νέα ή βελτιωμένα προϊόντα και εφάρμοσαν νέες επιχειρησιακές διαδικασίες αυξήθηκε κατά 12,3% σε σχέση με την περίοδο 2016-2018.Τα στατιστικά αυτά στοιχεία αποστέλλονται από το ΕΚΤ στην Eurostat στο πλαίσιο των επίσημων ευρωπαϊκών στατιστικών για την καινοτομία και τις καινοτομικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων στην ΕΕ (CIS – Community Innovation Survey).
Η έρευνα, η οποία διεξήχθη το 2021 από το ΕΚΤ και αφορούσε περίπου 14.500 εγχώριες επιχειρήσεις με 10 απασχολούμενους και άνω σε διάφορους κλάδους της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, έδειξε ότι σχεδόν οι τρεις στις τέσσερεις είχαν μία ή περισσότερες καινοτομίες. Η αύξηση στο ποσοστό των καινοτόμων επιχειρήσεων είναι αξιοσημείωτη, σύμφωνα με το ΕΚΤ, και σχετίζεται με τις απαιτήσεις για νέα προϊόντα και επιχειρησιακές διαδικασίες που υιοθέτησαν οι ελληνικές επιχειρήσεις λόγω των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επέφερε η πανδημία το 2020.
Η βελτίωση των επιδόσεων των ελληνικών επιχειρήσεων ως προς την καινοτομία είναι μεγαλύτερη στον τομέα των υπηρεσιών. Την περίοδο 2018-2020 το ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων στον τομέα των υπηρεσιών ανήλθε σε 72,9%, σε σχέση με 58,9% την περίοδο 2016-2018, παρουσιάζοντας αύξηση 14 ποσοστιαίες μονάδες. Τα υψηλότερα ποσοστά καινοτόμων επιχειρήσεων καταγράφηκαν στον κλάδο «Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες» (78,9%) και στον κλάδο «Ενημέρωση και επικοινωνία» (78,4%), τον κατεξοχήν κλάδο των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).
Το ποσοστό καινοτομίας αυξήθηκε και στον τομέα της βιομηχανίας, όπου το ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων την περίοδο 2018-2020 ανήλθε σε 72,1%, σε σχέση με 62,4% την περίοδο 2016-2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 9,7 ποσοστιαίες μονάδες. Το υψηλότερο ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων (72,9%) καταγράφηκε στον πολυπληθή κλάδο της μεταποίησης.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αύξηση στην καινοτομία των επιχειρησιακών διαδικασιών. Την περίοδο 2018-2020, το ποσοστό των επιχειρήσεων με καινοτομίες επιχειρησιακών διαδικασιών ανήλθε σε 66,7%, σε σχέση με 55,2% την περίοδο 2016-2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 11,9 ποσοστιαίες μονάδες. Οι νέες ή βελτιωμένες διαδικασίες αφορούσαν επιχειρησιακές λειτουργίες όπως η οργάνωση της εργασίας, το μάρκετινγκ, η εφοδιαστική, οι εφαρμογές πληροφορικής, η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών και η οικονομική διαχείριση.
Υψηλές επιδόσεις καταγράφουν οι επιχειρήσεις και στην καινοτομία προϊόντων. Την περίοδο 2018-2020, το ποσοστό επιχειρήσεων στην Ελλάδα με καινοτομίες προϊόντων ανήλθε σε 48,4%, σε σχέση με 42,5% την περίοδο 2016-2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,9 ποσοστιαίες μονάδες. Σε σχέση με την περίοδο 2010-2012 το ποσοστό αυτό είναι υπερδιπλάσιο.
Την περίοδο 2018-2020 το ποσοστό των επιχειρήσεων που συνεργάστηκαν με άλλες επιχειρήσεις ή οργανισμούς για την υλοποίηση καινοτομικών δραστηριοτήτων, ανήλθε σε 20,2%, παρουσιάζοντας μικρή μείωση σε σχέση με την περίοδο 2016-2018 (21,4%). Ο βαθμός συνεργασίας αυξήθηκε με το μέγεθος των επιχειρήσεων. Οι μεγάλες επιχειρήσεις ανέπτυξαν καινοτομικές δραστηριότητες συνεργαζόμενες σε ποσοστό 58,3%, έναντι μόλις 17,1% των μικρών επιχειρήσεων και 32,2% των μεσαίων. Ως καινοτομικές χαρακτηρίζονται οι αναπτυξιακές, οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες μιας επιχείρησης που στοχεύουν στην εισαγωγή καινοτομιών, είτε σε προϊόντα είτε σε επιχειρησιακές διαδικασίες.
Τέλος, όσον αφορά την περιφερειακή κατανομή των καινοτόμων επιχειρήσεων, για την περίοδο 2018-2020 τα υψηλότερα ποσοστά καινοτόμων επιχειρήσεων σε σχέση με τη μέση εθνική επίδοση (72,6%) καταγράφηκαν στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (78,0%), Θεσσαλίας (74,7%), Κρήτης (74,5%) και Δυτικής Ελλάδας (74,2%). Σε όλες τις Περιφέρειες τα ποσοστά καινοτομίας ήταν υψηλότερα από 50%.
