Η συζήτηση για τον νομοσχέδιο για την ισότητα στον πολιτικό γάμο βρίσκεται ημερησίως στην επικαιρότητα. Κυρίως ελέω των αντιδράσεων βουλευτών από σχεδόν όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα.
Και η Ζέφη Δημαδάμα είναι από τα πλέον αρμόδια πρόσωπα της χώρας για να τοποθετηθεί, ως γενική γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
Στην πολιτική εδώ και πολλά χρόνια, πρώην αντιπρόεδρος Γυναικών του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, πρώην διευθύντρια στο Διεθνές Κέντρο Μελετών Ευξείνου Πόντου (ΔΙΚΕΠΕΜ), εντεταλμένη διδασκαλίας στο Πάντειο αλλά και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, υπήρξε επιστημονική συνεργάτις σε 20 και πλέον εθνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και σεμινάρια, ομιλήτρια σε επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και σε ευρωπαϊκές χώρες. Και έχει ασχοληθεί συστηματικά με τον τομέα της ισότητα των φύλων (gender equality) και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Εξ ου και ο λόγος της έχει βαρύνουσα σημασία. Η κα Δημαδάμα μίλησε στο GOVNEWS.gr για τον γάμο των ομόφυλων, για τις αντιδράσεις της εκκλησίας αλλά και για το δημογραφικό, ένα πρόβλημα που γιγαντώνεται στη χώρα μας.
Ισότητα στο γάμο: Τι συμβαίνει όταν η πολιτεία νομοθετεί κόντρα στη κοινή γνώμη;
Η πολιτική έχει συχνά – και κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να έχει ακόμα περισσότερο-παιδαγωγικό χαρακτήρα, ειδικά όταν πρόκειται για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Ειδικά για την ισότητα στο γάμο, δεν νομίζω πως υπάρχει έντονη κοινωνική αντίδραση. Υπάρχει σίγουρα έλλειμμα ενημέρωσης και εσφαλμένες εντυπώσεις που έχουν διαμορφωθεί από αναχρονιστικά στερεότυπα και προκαταλήψεις, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό κάμπτονται όταν γίνεται συστηματική ενημέρωση. Θέλω να σας υπενθυμίσω ότι ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών δίνει λύση σε νομικά – και όχι μόνο – αδιέξοδα.
Υπάρχουν, δηλαδή, αρρύθμιστα ζητήματα στην εθνική έννομη τάξη τα οποία η Πολιτεία διευθετεί με το νομοσχέδιο που έχουμε στα χέρια μας. Είναι ηθική υποχρέωση να διασφαλίσουμε ότι τα παιδιά των ομόφυλων οικογενειών έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα παιδιά μιας πυρηνικής οικογένειας . Και βέβαια, μην ξεχνάμε ότι ο γάμος είναι το επιστέγασμα της αγάπης δύο ανθρώπων και η Πολιτεία δεν θα μπορούσε να στερήσει την πρόσβαση σε αυτό το δικαίωμα στους πολίτες λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Χάρη στο αυτονόητο δικαίωμα που, επιτέλους, θα αποκτήσουν τα ομόφυλα ζευγάρια γινόμαστε όλοι καλύτεροι άνθρωποι.
Πώς κρίνετε τη στάση της Ιεραρχίας απέναντι στην ισότητα στο γάμο; Ποια θα πρέπει να είναι η στάση της Πολιτείας;
Οι θέσεις της Ιεραρχίας είναι απολύτως σεβαστές και αυτό δεν είναι τρόπος αποφυγής σχολιασμού αλλά ειλικρινής παραδοχή των διακριτών ρόλων Εκκλησίας-Πολιτείας. Είναι σημαντικό που η εκκλησία εκφράζει την αντίθεση της με μετριοπάθεια και όχι με φανατισμό. Ωστόσο, η θέση της Εκκλησίας αν και σεβαστή δεν μπορεί να λαμβάνεται υπόψη στη διαμόρφωση του νομοσχεδίου αλλά και γενικότερα του νομικού πλαισίου της χώρας. Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε εντέλει είναι ότι ο Χριστιανισμός διδάσκει αγάπη – και στην αγάπη είναι όλοι ίσοι.
Υπάρχει μέριμνα στο Εθνικό Σχέδιο για το Δημογραφικό, ώστε να διασφαλιστεί ότι ο στόχος της αύξησης των γεννήσεων είναι κάτι που αφορά εξίσου στα δύο φύλα;
Η αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος είναι κορυφαία κυβερνητική προτεραιότητα.
Το νέο Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, το οποίο βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, θα συμπεριλάβει δράσεις για την συμφιλίωσης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των ανδρών στα καθήκοντα φροντίδας, την ενίσχυση του γυναικείου ανθρώπινου δυναμικού και την επί της ουσίας στήριξη της οικογένειας.
Είναι άδικο για εμένα να χρεώνονται οι γυναίκες το δημογραφικό ζήτημα. Η μητρότητα επομένως πρέπει να γίνει πιο εύκολη επιλογή και πιο βιώσιμη για όλες, ανεξάρτητα από το επάγγελμα και την οικονομική τους δυνατότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, υλοποιούμε και σχεδιάζουμε νέες πολιτικές, γιατί η αλήθεια είναι ότι τα αιτία της δημογραφικής κρίσης εντοπίζονται στον πυρήνα της οικογένειας και της κοινωνίας, που δεν παρέχουν την στήριξη και τη βοήθεια που πρέπει και όχι στην ίδια τη γυναίκα.
Γιατί η ανάλυση της διάστασης του φύλου είναι τόσο σημαντική πηγή σκέψης στη πολιτική;
Τα σύγχρονα προβλήματα όπως είναι το δημογραφικό, η κλιματική κρίση αλλά και οι πολεμικές συγκρούσεις δεν μπορεί να μην να αναλύονται με βάση το φύλο, γιατί πράγματι τα στατιστικά μαρτυρούν ότι οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στις επιπτώσεις τους.
Σε αυτή την κατεύθυνση, θέλω να τονίσω ότι η Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ήταν ήδη από τα πρώτα στάδια της προετοιμασίας του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια από τους βασικούς και ιδιαιτέρως ενεργούς συντελεστές υπό το Υπουργείο Εξωτερικών ως κυβερνητικός φορέας για την εφαρμογή της ισότητας των φύλων και την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Σχέδιο Δράσης ενσωματώνει οριζόντια την οπτική του φύλου στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των δράσεων των δημοσίων φορέων προς εφαρμογή της Ατζέντας του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ για Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια σύμφωνα με τον Ν.4604/2019 για την ουσιαστική ισότητα των φύλων.
Συγχρόνως, υλοποιείται ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα παροχής τεχνογνωσίας για την ανάλυση των επιπτώσεων των πολιτικών με βάση το φύλο. Παράλληλα, μέσω του προγράμματος αυτού μας δίνεται η μελλοντική δυνατότητα δημιουργίας έμφυλων προϋπολογισμών για κάθε υπουργείο διασφαλίζοντας έτσι κάθε παράμετρο της έμφυλης διάστασης.
Ποια μέτρα σχεδιάζει η κυβέρνηση ώστε η προοπτική της εισόδου στην αγορά εργασίας να είναι πιο δελεαστική για τις γυναίκες;
Οι γυναίκες επωμίζονται τα περισσότερα βάρη για τη φροντίδα των παιδιών τους και των ηλικιωμένων της οικογένειάς τους και δεν έχουν τις ίδιες δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης με τους άντρες συναδέλφους τους. Το πρόγραμμα “νταντάδες της γειτονιάς” στηρίζει τις οικογένειες και τις γυναίκες προκειμένου να ελαφρυνθούν από τα βάρη της μητρότητας και να μπουν πιο δυναμικά στην αγορά εργασίας. Το έργο υλοποιείται πιλοτικά σε 62 δήμους της χώρας και θα εξαπλωθεί σταδιακά σε όλη την επικράτεια.
Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επεκτείνει σε περισσότερες επιχειρήσεις το σήμα «SHARE» μετά τη πετυχημένη πιλοτική του φάση. Οι πιστοποιημένες επιχειρήσεις προωθούν την αρχή της ισότητας και διασφαλίζουν την ίδια πρόσβαση και τις ίδιες ευκαιρίες στους εργαζόμενους ανεξαρτήτως φύλου. Δημιουργούμε ένα πλέγμα προστασίας για τις γυναίκες στις επιχειρήσεις. Ενισχύουμε το γυναικείο ανθρώπινο δυναμικό.
Όμως, οι αριθμοί δείχνουν ότι δεν υπάρχει ισότητα των φύλων ούτε στις θέσεις ηγεσίας στη δημόσια σφαίρα και στον ιδιωτικό τομέα. Έχουμε λιγότερες γυναίκες βουλευτές, υπουργούς, επικεφαλής οργανισμών και μεγάλων επιχειρήσεων και αυτό δεν οφείλεται σε μειωμένες ικανότητες αλλά κυρίως στα δυσανάλογα μοιρασμένα οικογενειακά βάρη και σε εμπεδωμένες αντιλήψεις που ανακόπτουν την ανέλιξη μιας γυναίκας. Για αυτό το λόγο, διαμορφώνουμε πολιτικές, ώστε η ισόρροπη συμμετοχή των γυναικών σε κάθε τομέα να είναι αυτονόητη. Περισσότερες γυναίκες σε θέσεις ευθύνης σημαίνει μεγαλύτερη «ορατότητα» άρα και μεγαλύτερη σιγουριά ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια μπορούν να είναι πρωταγωνίστριες στην πολιτική και στην επιστήμη.
