Λίγες ώρες πριν από την κρίσιμη εκλογική «μάχη» της 21ης Μαϊου, ο Σπύρος Χαγκαμπιμάνα μιλάει στο govnews.gr και τοποθετείται για μια σειρά κρίσιμων θεμάτων.
Η ζωή του σαν παραμύθι. Όχι όμως από αυτά που έχουν μόνο όμορφες στιγμές. Όχι. Το δικό του παραμύθι είχε για πρωταγωνιστή έναν ήρωα που έπρεπε να παλέψει σκληρά, να έρθει αντιμέτωπος με πολλές δυσκολίες μέχρι να βρει την Ιθάκη του.
Μια ματιά άλλωστε στο βιογραφικό του δεν αφήνει αμφιβολία γι’ αυτό. Ο Σπύρος Χαγκαμπιμάνα γεννήθηκε τo 1969 στη Μπουζουμπούρα του Μπουρούντι της Ανατολικής Αφρικής και αποφοίτησε το 1988 από το λύκειο του Μπουρούρι.
Στη χώρα μας ήρθε το 1991 -σε παλαιότερη συνέντευξή του είχε δηλώσει ότι απλώς του ανακοινώθηκε από το καθεστώς που διοικούσε τη χώρα του τότε και ουσιαστικά δεν είχε δικαίωμα επιλογής – και εισήχθη στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων από όπου και αποφοίτησε το 1996 1ος μεταξύ των αλλοδαπών Δοκίμων. Την ίδια χρονιά εισήχθη στη Νομική Σχολή Αθηνών, όπου εντάχθηκε και δραστηριοποιήθηκε στη φοιτητική παράταξη της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Παράλληλα με τις σπουδές του στη Νομική, εργάστηκε από το 1997 ως το 2005 στη Βιβλιοθήκη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ).
Το 2005 ήταν μια πολύ σημαντική χρονιά για τον ίδιο καθώς απέκτησε την ελληνική ιθαγένεια και τον Ιούλιο του ίδιου έτους επιστρέφει στο Μπουρούντι. Αιτία για την απόφασή του ήταν η αλλαγή του καθεστώτος και η ελπίδα για επικράτηση της δημοκρατίας μετά από 10 χρόνια εμφύλιου σπαραγμού, ο οποίος και τον είχε κρατήσει μέχρι τότε μακριά από την πατρίδα του.
Επιστρέφοντας στο Μπουρούντι εντάχθηκε στο οικείο Λιμενικό Σώμα, το οποίο διοικητικά υπαγόταν στη Μπουρουντιανή Αστυνομία, φτάνοντας στο βαθμό του Αντισυνταγματάρχη.
Στη συνέχεια συμμετείχε σε ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ και απέκτησε μεγάλη εμπειρία στην ανάλυση και αντιμετώπιση κρίσεων, καθώς και στην επανεγκαθίδρυση του κράτους δικαίου.
Συμμετείχε μεταξύ άλλων στις εξής αποστολές:
• 2008 -2010 Ακτή Ελεφαντοστού (στο επίκεντρο του εμφύλιου πολέμου) με αποστολή τη διοργάνωση εκλογών και την επανεγκαθίδρυση του Κράτους Δικαίου.
• 2011- 2013 συμμετείχε στην Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ στην Αϊτή (The United Nations Stabilization Mission (MINUSTAH) για να επικουρήσει στην σταθεροποίηση της χώρας, μετά τον καταστροφικό σεισμό.
Την περίοδο 2013-2015 διετέλεσε Υπαρχηγός των Επιχειρήσεων της Αστυνομίας του Μπουρούντι. Καθοριστική στιγμή στη ζωή του ήταν αναμφίβολα η ενεργός στάση του στην υπεράσπιση του Συντάγματος στο Μπουρούντι -το οποίο παραβιάσθηκε από τον πρόεδρο της χώρας. Αυτή του η πράξη αποτέλεσε και την αιτία να συλληφθεί στις 27 Ιουνίου 2015 και να υποστεί βασανιστήρια με την κατηγορία του πραξικοπηματία εναντίον του καθεστώτος. Απελευθερώθηκε μετά από 210 ημέρες κράτησης, τον Φεβρουάριο του 2016 ύστερα από διπλωματικές πιέσεις που άσκησαν προς το καθεστώς του Μπουρούντι, η Ελληνική Πολιτεία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ΟΗΕ. Από τότε ξεκίνησε ένα μαραθώνιο αγώνα για να καταγγείλει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπουρούντι.
Τον Φεβρουάριο του 2020 διορίστηκε Σύμβουλος στο Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου, θέση την οποία διατήρησε μέχρι και τις αρχές Μαρτίου, όπου τότε ορίστηκε Υποδιοικητής της Υπηρεσίας Υποδοχής & Ταυτοποίησης της Γ.Γ. Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου.
Είναι άριστος γνώστης της αγγλικής και γαλλικής γλώσσας, ενώ επίσης μιλάει Κιρούντι και Σουαχίλι ως μητρικές του γλώσσες. Είναι έγγαμος και έχει έναν 11χρονο γιο, τον Louis-Μarc.
Πριν λίγο καιρό έγινε γνωστό ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης του εμπιστεύτηκε μια θέση στα ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας στη Β’ Πειραιά. Αξίζει να σημειωθεί πως σε περίπτωση εκλογής του θα γίνει ο πρώτος βουλευτής στο ελληνικό κοινοβούλιο με καταγωγή από την Αφρική.
Πάμε λοιπόν να δούμε τι μας είπε για το όραμά του σε περίπτωση εκλογής του, τον φράχτη στον Έβρο, το ελληνικό λιμενικό και τις κατηγορίες περί επαναπροωθήσεων αλλά και τους τρόπους αντιμετώπισης των φαινομένων ρατσισμού από μεμονωμένους πολίτες.
Κύριε Χαγκαμπιμάνα, είστε υποψήφιος σε μια δύσκολη εκλογική περιφέρεια, τη Β’ Πειραιά. Πόσο μεγάλη πρόκληση είναι να ζητάει ένας άνθρωπος με καταγωγή από την Αφρική και διαφορετικό χρώμα δέρματος, την ψήφο σε ένα μέρος που έχει χαρακτηριστεί από την έντονη δράση ομάδων κατά των μεταναστών;
Σ.Χ: «Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος της εμπλοκής μου με την κεντρική πολιτική σκηνή. Η προσφορά. Η Περιφέρεια που «κατεβαίνω», ανάμεσα στα άλλα προβλήματα που έχει, αντιμετωπίζει και το συγκεκριμένο. Πιστεύω ότι, με τη συμβολή μου, κάποια πάθη του παρελθόντος θα μπορούσαν να εξαλειφθούν από την κοινωνία. Δε σας κρύβω ότι προσωπικά πιστεύω πως ο ρατσισμός και η ξενοφοβία δεν αντιπροσωπεύουν την ελληνική κοινωνία και την αδικεί το γεγονός ότι υπάρχουν αυτά τα φαινόμενα. Ειναι μια πρόκληση, χρειάζεται να κοπιάσουμε για να πετύχουμε την αλλαγή σε ορισμένα πράγματα, αλλιώς δε θα γίνουν ποτέ. Είμαι έτοιμος να ενώσω τις δυνάμεις μου με τους συμπατριώτες μου στη Β’ Πειραιά ακριβώς για να μην υπάρχουν τέτοια φαινόμενα».
«Πολλές και καλές θέσεις εργασίας για τη Β’ Πειραιά»
Σε περίπτωση που εξασφαλίσετε την εκλογή σας, τι θα ήταν αυτό που θα θέλατε να κάνετε άμεσα για τον Πειραιά και τους ανθρώπους του;
Σ.Χ: «Άμεσα είναι λίγο δύσκολο, αλλά στη Β’ Πειραιά είμαστε μια περιφέρεια της εργατιάς που δυστυχώς υπάρχει μεγάλο ποσοστό ανεργίας. Για τον λόγο αυτό ένας από τους πρώτους στόχους μου είναι να βρούμε επενδύσεις για να προσφέρουμε πολλές και καλές θέσεις εργασίας στους συμπατριώτες μου στη Β’ Πειραιά».
Είστε ένας άνθρωπος πολύ δραστήριος. Έρχεστε σε επαφή με τους πολίτες, τους μιλάτε για το πρόγραμμά σας, τους αναλύετε τους στόχους σας. Υπάρχουν κάποιες θετικές και κάποιες αρνητικές αντιδράσεις που συναντήσατε και σας έμειναν χαραγμένες στο μυαλό;
Σ.Χ: «Υπάρχουν όλων των ειδών οι αντιδράσεις. Αυτές που μετράνε πιο πολύ για εμένα είναι οι θετικές, είναι ο ενθουσιασμός με τον οποίο με έχουν αγκαλιάσει δεκάδες χιλιάδες συμπατριώτες μου στη Β’ Πειραιά, και αντιμετωπίζουν θετικά την υποψηφιότητά μου. Για να είμαστε αντικειμενικοί, υπάρχει κι ένα κομμάτι της κοινωνίας που δε το βλέπει με την ίδια θετική διάθεση. Κάποιοι από αυτούς βέβαια μπορεί να είναι και πολιτικοί αντίπαλοι που δε θα ήθελαν να με βλέπουν τόσο δραστήριο πολιτικά. Με έχει σημαδέψει ένας άνθρωπος, και θέλω να δώσω έμφαση στο γεγονός ότι είναι μόνο ένας, ο οποίος μου επιτέθηκε λέγοντάς μου ότι δε θα έπρεπε να ασχοληθώ με τα κοινά, επειδή είμαι από την Αφρική και είμαι μαύρος. Γνώμη του, αυτή όμως είναι μια γνώμη μισαλλοδοξίας, μία γνώμη ξενοφοβίας, που είναι αδικία να υπάρχει στην ελληνική κοινωνία. Θεωρώ ότι τέτοια φαινόμενα είναι καλό να εκφράζονται, για να μπορέσουμε να τα διορθώσουμε. Κάποιος λόγος υπάρχει και οι άνθρωποι εκφράζονται έτσι, έστω κι ένας, κι ο λόγος πρέπει να αντιμετωπιστεί».
«Να γίνω το παράδειγμα για να ενταχθούν στα κοινά και άλλοι μετανάστες»
Αν εκλεγείτε, θα είστε ο πρώτος άνθρωπος στο ελληνικό κοινοβούλιο με καταγωγή από την Αφρική. Στις γειτονιές που ζείτε υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με ανάλογη καταγωγή, που νιώθουν μια ιδιαίτερη σύνδεση μαζί σας. Το παράδοξο όμως είναι ότι ενώ ζουν και εργάζονται στη χώρα μας δε θα έχουν το δικαίωμα να σας ψηφίσουν. Πιστεύετε ότι κάτι πρέπει να γίνει πάνω σε αυτό;
Σ.Χ: «Σας ευχαριστώ για την πολύ καλή ερώτηση. Είναι αλήθεια ότι ελπίζω με την εμπλοκή μου στην κεντρική πολιτική να γίνω το παράδειγμα ώστε άνθρωποι που έχουν επιλέξει να είναι η Ελλάδα δεύτερη πατρίδα τους, να μπορέσουν να ενταχθούν στα κοινά, να προσφέρουν στη χώρα που έχουν επιλέξει να ζήσουν. Τα ζητήματα που αφορούν την άδεια παραμονής και ιθαγένειας, για όποιους τα αξίζουν και τα δικαιούνται, πρέπει να βρουν μια λύση. Θέλω να σας πω ότι διαπιστώνω ότι πράγματι υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που ζει εδώ αλλά μένει αμέτοχο. Και ίσως μας ξεφεύγουν πολλά ταλέντα που θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε ως χώρα και τώρα χάνονται. Όταν ο Γιάννης Αντετοκούνμπο πουλούσε cd στην Κυψέλη, δεν υπήρχαν πολλοί που θα πίστευαν ότι θα διέπρεπε στο NBA και θα γινόταν η υπερηφάνια της Ελλάδας. Ελπίζω να βοηθήσω προκειμένου να επιτευχθεί μια αρμονική συμβίωση για όσους ανθρώπους έχουν επιλέξει να ζήσουν εδώ. Όσοι δε το έχουν επιλέξει ας ζήσουν λίγο κι ας φύγουν, δε πειράζει. Όσοι όμως το έχουν επιλέξει, και το αξίζουν και το δικαιούνται, να βρούνε την αντίστοιχη αντιμετώπιση από την ελληνική πολιτεία».
Θέλω να σας κάνω μια δύσκολη ερώτηση. Γίνεται πολύ μεγάλη συζήτηση για τον φράχτη στον Έβρο. Εσείς που προέρχεστε από μια χώρα που αντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα ασφάλειας και δημοκρατίας (σ.σ. Μπουρούντι), και πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν να φύγουν υπό δύσκολες συνθήκες, πώς αισθάνεστε για τον φράχτη;
Σ.Χ: «Δεν είναι καθόλου δύσκολη ερώτηση. Έχω μια άμεση απάντηση σε αυτό. Το αίσθημα ασφάλειας για τους συμπολίτες μας στον Έβρο και στα σύνορα γενικά είναι μεγάλη προτεραιότητα. Αυτός ο φράχτης έπρεπε να έχει χτιστεί πολύ νωρίτερα. Ναι, κατάγομαι από την Αφρική, ναι είμαι μετανάστης, αλλά θα μου άρεσε να μη χρειάζεται οι μετανάστες να περάσουν από δύσκολες συνθήκες για να μπορέσουν να ζήσουν στην Ευρώπη. Η λύση είναι να δρομολογήσουμε έναν νόμιμο και επίσημο τρόπο για όοσυς θέλουν να εγκατασταθούν, να δουλέψουν, να σπουδάσουν, να μπορέσουν να το κάνουν χωρίς να διακινδυνεύσουν από τις άγριες συνθήκες των διακινητών. Ο φράχτης θα μειώσει τη δράση των διακινητών και θα ενισχύσει το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Έχω περπατήσει σε αυτά τα σύνορα, έχω πάει στον Έβρο, έχω μιλήσει με τους κάτοικους και έχω καταλάβει πώς αυτοί οι άνθρωποι ζουν με τον φόβο, κάτι που είναι ανεπίτρεπτο σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Έχω συναντήσει πολλά θύματα διακινητών. Έζησαν πολλές μέρες υπό άθλιες συνθήκες για να τους περάσουν οι λαθροδιακινητές στην Ευρώπη. Θεωρώ ότι στο τέλος δεν βρίσκουν αυτό που θα περίμεναν, όταν για να έρθουν έχουν πέρασει από τέτοιες δύσκολες συνθήκες».
«Το ελληνικό λιμενικό δεν κάνει επαναπροωθήσεις»
Η χώρα μας κατηγορείται συχνά για τις λεγόμενες επαναπροωθήσεις. Τι έχετε να απαντήσετε σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Σ.Χ: «Είχα την ευκαιρία να υπηρετήσω στο Μεταναστευτικό. Ως πρώην αξιωματικός του πολεμικού ναυτικού, έχοντας επαφή και συνεργασία με το λιμενικό σώμα, θέλω να σας πω ότι οι άνδρες και οι γυναίκες του λιμενικού κάνουν τον νόμιμο έλεγχο στα σύνορα, σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από εκεί και πέρα, υπάρχει ο διεθνής κανονισμός ναυσιπλοοίας που γίνεται απολύτως σεβαστός. Το λιμενικό μας δεν είναι εκεί για να βλάψει κανέναν και λυπάμαι γι’ αυτήν την προπαγάνδα που γίνεται. Έχω δει ακόμα και Έλληνες να προβάλλουν τόσο πολύ ότι το ελληνικό λιμενικό κάνει επαναπροωθήσεις. Ίσως μπερδεύονται επειδή δεν γνωρίζουν το πως ενεργεί το λιμενικό».
Ήθελα να σας κάνω μια προσωπική ερώτηση. Στην πατρίδα σας, το 2015, όντας υψηλόβαθμο στέλεχος της αστυνομίας, αρνηθήκατε να εκτελέσετε τις εντολές που λάβατε και σας ζητούσαν να καταστείλετε βίαια τις εξεγέρσεις εναντίον του Προέδρου της χώρας. Για τον λόγο αυτό φυλακιστήκατε και περάσατε βασανιστήρια. Πόσο δύσκολο ήταν να πάρετε την απόφαση να μην υπακούσετε σε κάτι που θεωρούσατε άδικο ενώ ξέρατε ότι θα έρθετε αντιμέτωπος με την οργή του καθεστώτος;
Σ.Χ: «Είναι θέμα παιδείας, συνείδησης και τόλμης. Είχα πάντα στον νου μου ότι αν κάποτε κάποιος μου ζητούσε κάτι τέτοιο, όπως το να καταστείλω βίαια διαδηλώσεις, κι εγώ το αποδεχθώ και γίνω δολοφόνος, στην πραγματικότητα δεν θα συνέχιζα να ζω ούτε ο ίδιος. Οπότε σκεφτόμουν πως ό,τι και να γίνει είναι μια δύσκολη κατάσταση. Είτε θα έκανα κάτι άθλιο και ουσιαστικά θα είχα δολοφονηθεί κι εγώ σαν άνθρωπος και προσωπικότητα, είτε δε θα το έκανα και θα επιβίωνα. Σε κάθε περίπτωση είναι το αίσθημα της ευθύνης. Είναι πολύ σημαντικό άνθρωποι που έχουν την αποστολή να προστατεύσουν τους συμπατριώτες τους να έχουν την ηθική και την τόλμη να εφαρμόσουν τον νόμο, να σέβονται το δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ακόμα κι αν η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο. Εγώ λοιπόν βρέθηκα σε μια ανάλογη φάση. Με βοήθησε η παιδεία που είχα λάβει στην Ελλάδα, με βοήθησε η γενναιότητα των δασκάλων μου και των συναδέλφων μου στη σχολή που σπούδασα και είχα στον νου μου ότι θα πρέπει να τιμήσω την εκπαίδευση που έχω λάβει».
«Όταν φτάνω στην Ελλάδα νιώθω ασφάλεια και ανακούφιση»
Θέλω να κλείσω με μια ακόμα προσωπική ερώτηση. Ξέρω ότι έχετε έναν γιο 11 ετών. Δε ζει στην Ελλάδα αλλά στις Βρυξέλες, Αν ζούμε στη χώρα μας θα νιώθατε ότι είναι ασφαλής; Αν συγκρίνετε σήμερα τις συνθήκες στη χώρα μας σε σχέση με το 1991 που ήρθατε εσείς για πρώτη φορά, τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει;
Σ.Χ: «Αυτός ο τόπος έχει μεγαλώσει πολλούς σπουδαίους ανθρώπους και κάποιοι δεν έχουν καταγωγή από εδώ, ούτε είναι λευκοί. Είμαι ο τελευταίος που θα έλεγε ποτέ ότι δεν μπορείς να ζήσεις στην Ελλάδα όταν είσαι μαύρος. Μια χαρά θα ήταν το παιδί μου εδώ. Ο μοναδικός λόγος που ο γιος μου δε ζει εδώ είναι ότι όταν τον φυγάδευσα από το Μπουρούντι, επειδή η μαμά του δεν ήξερε ελληνικά, τον έστειλα στο Βέλγιο, αφού πέρασε έξι μήνες στην Κύπρο. Όταν τελείωσε η ταλαιπωρία μου, δεν ήταν εύκολο να τον διακόψω από το σχολείο του που έχει τώρα ενταχθεί. Δεν μπορείς ένα παιδί να το αποσταθεροποιείς συνέχεια από το σχολείο, τους συμμαθητές και τους δασκάλους του. Ελπίζω από του χρόνου να μπορέσει να ξεκινήσει το γυμνάσιο στην Ελλάδα. Θέλω να σας πω κάτι τελευταίο. Όταν ταξιδεύω στο εξωτερικό και επιστρέφω στην Ελλάδα, μόλις φτάνω στο αεροδρόμιο, είναι η στιγμή που νιώθω ανακούφιση, ελευθερία, και μια ζεστή αγκαλιά».
