Ο εξορθολογισμός του ασφαλιστικού συστήματος, η αναδιάρθρωση ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ και η αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας κατά των ανηλίκων, στο επίκεντρο της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου μετά την εισαγωγική τοποθέτηση του πρωθυπουργού συζητήθηκαν τα ακόλουθα θέματα.
Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης και ο υφυπουργός, Πάνος Τσακλόγλου, παρουσίασαν το νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις εξορθολογισμού του ασφαλιστικού συστήματος».
Με το νομοσχέδιο επιχειρείται η ρύθμιση επιμέρους κοινωνικοασφαλιστικών ζητημάτων με σκοπό τον εξορθολογισμό και την ενιαία μεταχείριση όμοιων περιπτώσεων που ενισχύουν την ασφάλεια δικαίου και την εμπιστοσύνη των πολιτών στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Οι προτεινόμενες διατάξεις αντιμετωπίζουν κατά περίπτωση τα κάτωθι προβλήματα: Ειδικότερα:
α) Δεκαετής παραγραφή απαιτήσεων e-ΕΦΚΑ: Με απόφαση του ΣτΕ κρίθηκε αντισυνταγματική η ισχύουσα εικοσαετής παραγραφή των απαιτήσεων του e-ΕΦΚΑ, για την οποία έγινε δεκτό ότι αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, ότι πλήττει την ασφάλεια δικαίου και την προστατευόμενη εμπιστοσύνη του διοικουμένου.
β) Αύξηση δόσεων πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών εισφορών: Θεραπεύεται η διαφορά που υφίσταται σήμερα στον αριθμό των δόσεων πάγιων ρυθμίσεων μεταξύ της φορολογικής και ασφαλιστικής διοίκησης και ενοποιείται κατά συμμετρικό τρόπο το πλαίσιο δόσεων, προς διευκόλυνση των ασφαλισμένων.
γ) Επιβολή πλαφόν επικουρικών συντάξεων: Προ του 2015, ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων γινόταν βάσει καταστατικών διατάξεων των πρώην ταμείων, χωρίς να υπεισέρχεται η έννοια της ανταποδοτικότητας. Οι αλλαγές της περιόδου 2015-2016 και λόγω του ορισμού για συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες, ως ασφαλιστικών εισφορών χρηματικών καταβολών, που σε άλλες περιπτώσεις θεωρούνται κοινωνικοί πόροι, οδήγησαν σε απαιτήσεις για υπέρμετρα υψηλές επικουρικές συντάξεις (σε ορισμένες περιπτώσεις έως και 15.000 ευρώ μηνιαίως). Η επιβολή πλαφόν καθίσταται επιβεβλημένη για να αποκατασταθεί η ισορροπία μεταξύ παλιών και νέων συντάξεων.
δ) Ρύθμιση αχρεωστήτως καταβληθέντων ΟΠΕΚΑ: Ο φορέας, κατόπιν ελέγχων, διέκοψε την καταβολή επιδομάτων αναπηρίας και ζήτησε την επιστροφή ποσών από άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (π.χ. πολίτες με νοητική στέρηση) και ήταν καλόπιστοι λήπτες.
ε) Ποινική αντιμετώπιση οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών μετά τη ρύθμιση της οφειλής: Με την ένταξη στη ρύθμιση εξυπηρέτησης των οφειλών και όσο αυτή εξυπηρετείται, παραγράφεται το αξιόποινο, παύει η ποινική δίωξη, και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο με αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, αλλά και τη μείωση της ταλαιπωρίας των ασφαλισμένων.
στ) Κατάργηση παρακράτησης 1% υπέρ ΤΠΔΥ, η οποία εξακολουθεί να εισπράττεται ως ειδική εισφορά (μη ανταποδοτική) από τους μισθοδοτούμενους από το Δημόσιο υπέρ του ΤΠΔΥ, ενώ έχει εκλείψει ο λόγος θέσπισής της, καθώς το Ταμείο είναι πλέον βιώσιμο.
η) Επέκταση «μάχιμης πενταετίας»: Οι κανόνες που ρυθμίζουν τη δυνατότητα αναγνώρισης 5 ετών πραγματικής υπηρεσίας στο διπλάσιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας είναι κατακερματισμένοι και δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές συνθήκες απασχόλησης των ενστόλων και το ασφαλιστικό τους καθεστώς. Με τη διάταξη επιχειρείται η κάλυψη του συνόλου των ατόμων που υπηρετούν είτε στις ένοπλες δυνάμεις, είτε στα σώματα ασφαλείας.
θ) Διατάξεις ενιαιοποίησης συντάξεων αναπηρίας: Αντιμετωπίζεται ως προς δύο βασικά ζητήματα (έναρξη καταβολής σύνταξης και ελάχιστο απαιτούμενο ποσοστό αναπηρίας για λήψη σύνταξης) το πρόβλημα του κατακερματισμού του πλαισίου που διέπει τις συντάξεις αναπηρίας μεταξύ των πρώην φορέων που είναι πλέον ενταγμένοι στον e-ΕΦΚΑ.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις επιχειρείται ο περιορισμός του αποσπασματικού και κατακερματισμένου χαρακτήρα παρεμβάσεων, που καλούνται να ρυθμίσουν ίδιας φύσης ζητήματα. Επίσης, προωθούνται προστατευτικές διατάξεις για ειδικές ή ευάλωτες ομάδες.
Ειδικότερα, εξορθολογίζεται ο χρόνος αναζήτησης οφειλόμενων ποσών από απαιτήσεις του e-ΕΦΚΑ, κατά τρόπο ώστε όχι μόνο να προστατεύεται ο διοικούμενος, αλλά και να ενισχύεται η αντιστοιχία απαιτήσεων και εισφοροδοτικής ικανότητας των οφειλετών. Ταυτόχρονα, ενθαρρύνεται η αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη δράση των διοικητικών Αρχών αναφορικά με τους διενεργούμενους ελέγχους.
Προς τον σκοπό απεμπλοκής από την αδράνεια της Διοίκησης, αλλά και προώθησης της αρχής της ισότητας προωθείται και η διάταξη για το πλαφόν των επικουρικών συντάξεων.
Προς τον σκοπό της εναρμόνισης των κανόνων της φορολογικής και της ασφαλιστικής διοίκησης, αυξάνεται η διάρκεια της πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών από 12 σε 24 μήνες.
Επίσης, ικανοποιείται το διαχρονικό αίτημα των ενστόλων για συμπεριληπτικές διατάξεις με ενιαίο χαρακτήρα αναφορικά με τη δυνατότητα ασφαλιστικής αναγνώρισης πενταετούς χρόνου υπηρεσίας στο διπλάσιο.
Η διάταξη που αφορά στους συμψηφισμούς, την παραγραφή και τη ρύθμιση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από τον ΟΠΕΚΑ στοχεύει στην προστασία ιδιαίτερα ευάλωτων ομάδων, οι οποίοι μάλιστα τυγχάνουν καλόπιστοι λήπτες επιδομάτων και λοιπών παροχών και χρήζουν πρόσθετης προστασίας και για τον λόγο αυτό. Με την προτεινόμενη διάταξη παύει η αναζήτηση εκκρεμών οφειλών και εισάγεται πρόβλεψη εφεξής για τριετή παραγραφή και δυνατότητα συμψηφισμών με επόμενα επιδόματα ή εξόφλησης με δόσεις.
H αλλαγή στην ποινική αντιμετώπιση οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών μετά τη ρύθμιση της οφειλής συντελεί στην επιβράβευση συνεπών με ρυθμίσεις οφειλετών έναντι των μη συνεπών, με απαλλαγή τους από διαδικασία επαναλαμβανόμενης επιβεβαίωσης τήρησης ρύθμισης στο δικαστήριο και στην ελάφρυνση των πινακίων και του αντίστοιχου φόρτου των δικαστηρίων.
Τέλος, προωθούνται ενιαίοι κανόνες σε βασικά ζητήματα των συντάξεων αναπηρίας, μετά την ενοποίηση των πρώην φορέων εντός του e-ΕΦΚΑ, ενώ ενισχύεται και το διαθέσιμο εισόδημα των δημοσίων υπαλλήλων με την κατάργηση του 1% υπέρ ΤΠΔΥ (εισφοράς μη ανταποδοτικού χαρακτήρα που είχε επιβληθεί κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης για την ενίσχυση της βιωσιμότητας του συστήματος).
Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, παρουσίασε νομοθετικές πρωτοβουλίες για: α) Εκσυγχρονισμό νομοθετικού πλαισίου για την υποβολή δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων, β) Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/884 ως προς την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με υπηκόους τρίτων χωρών και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου.
α) Αντικείμενο του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου για την υποβολή δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων είναι ο εξορθολογισμός και εκσυγχρονισμός του ισχύοντος νομικού πλαισίου. Αποτελεί μια από τις συστάσεις της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου στη χώρα μας και έχει τεθεί ως ορόσημο για την εκταμίευση ποσών από το Ταμείο Ανάκαμψης
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιλύει τα εξής προβλήματα:
Αποκαθιστά, «τακτοποιεί» νομοθετικά το υφιστάμενο άτακτο, αποσπασματικό και δυσνόητο νομοθετικό πλαίσιο για την υποβολή των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων. Οι σημερινές 49 περιπτώσεις υπόχρεων εντάσσονται σε 13 εύληπτες κατηγορίες υπόχρεων, διευκολύνοντας τη σχετική αναζήτηση και οριοθετώντας σαφέστερα την οικεία υποχρέωση.
Απαλλάσσει τους υπόχρεους από την περιττή ταλαιπωρία συλλογής των απαιτούμενων στοιχείων της δήλωσης (π.χ. βεβαιώσεις από κάθε τράπεζα για το υπόλοιπο των λογαριασμών, πιστωτικών καρτών), δεδομένου ότι πλέον όλα τα αναγκαία στοιχεία της δήλωσης θα αποτυπώνονται αυτόματα σε αυτή, μέσω των οικείων ηλεκτρονικών συστημάτων, με αποτέλεσμα ο υπόχρεος να αρκεί απλώς να συναινέσει για την υποβολή της.
Συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των κατ’ έτος ελεγχομένων δηλώσεων, μέσω της εισαγωγής κριτηρίων που θέτει η Επιτροπή Ελέγχου και ελάχιστου ποσοστού (πλαφόν) ελεγχομένων υποθέσεων.
Αποφεύγεται η πολυδιάσπαση του ελεγκτικού έργου.
Αντιμετωπίζει με ορθολογικό τρόπο τις ποινικές παραβάσεις της οικείας νομοθεσίας, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη σημασία τους, σε αντίθεση με το υφιστάμενο καθεστώς, όπου για ήσσονος σημασίας παραβάσεις προβλέπονται δυσβάστακτες ποινές.
Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα αντιμετωπιστούν όλα τα παραπάνω προβλήματα, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας της διαδικασίας υποβολής δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων, με παράλληλη διευκόλυνση των υπόχρεων.
Συγκεκριμένα, θα πρόκειται για ένα σύγχρονο και εύληπτο νομοθέτημα, θα εκσυγχρονιστεί και προσαρμοστεί στα δεδομένα της εποχής ο τρόπος υποβολής των δηλώσεων, με προφανές όφελος τόσο για τους ελεγκτές, όσο και για τους ελεγχόμενους, θα εξαλειφθούν τα σημερινά φαινόμενα διαφορετικής αντιμετώπισης υπόχρεων επί παρόμοιων υποθέσεων, μέσω της οριοθέτησης και της συστηματικότερης εποπτείας του ελεγκτικού πλαισίου και θα αυξηθεί ο αριθμός των ελεγκτικών αποτελεσμάτων, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην ενίσχυση της διαφάνειας. Κατά συνέπεια, θα πρόκειται πλέον για μια διαδικασία, αφ’ ενός μεν χωρίς κόπο και απώλεια χρόνου για τους υπόχρεους, αφ’ ετέρου δε με σαφή κατεύθυνση, εποπτεία και ενισχυμένη αποτελεσματικότητα για το ελεγκτικό όργανο.
β) Με το σχέδιο νόμου «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/884 ως προς την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με υπηκόους τρίτων χωρών και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου»: α) Λαμβάνονται – σύμφωνα με την Οδηγία – τα αναγκαία μέτρα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι καταδίκες συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με την ιθαγένεια, ή τις ιθαγένειες, του καταδικασθέντος προσώπου, στο μέτρο που τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους τις πληροφορίες αυτές, β) εισάγονται διαδικασίες απάντησης σε αιτήσεις πληροφοριών, γ) εξασφαλίζεται ότι κάθε απόσπασμα ποινικού μητρώου που ζητείται από υπήκοο τρίτης χώρας συμπληρώνεται κατά περίπτωση με πληροφορίες από άλλα κράτη μέλη και δ) προβλέπονται οι απαραίτητες τεχνικές αλλαγές για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών.
Πρωταρχικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών που προέρχονται από ποινικά μητρώα μεταξύ των αρμόδιων Αρχών των κρατών μελών με αποτελεσματικό, ταχύ και ακριβή τρόπο. Επίσης, επιδιώκεται η ταυτοποίηση των καταδικασθέντων υπηκόων τρίτων χωρών και των ανιθαγενών, ώστε να επιτρέπεται η ταυτοποίηση από τα κράτη μέλη που διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με προηγούμενες καταδίκες τους. Ακόμη, εξυπηρετείται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων στην Ε.Ε. και η λήψη κατάλληλων μέτρων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και ιδίως του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, και ο υφυπουργός, Γιώργος Καραγιάννης, παρουσίασαν το νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση των εταιρειών ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε..
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο η αναδιοργάνωση θα λάβει χώρα ιδίως μέσω του λειτουργικού, εταιρικού και οργανωτικού διαχωρισμού των εταιρειών ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., με τη μεταβίβαση των μετοχών της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. από την ΟΣΕ Α.Ε. στο Ελληνικό Δημόσιο, εξασφαλίζοντας την πλήρη οργανωτική και λειτουργική αυτοτέλεια εκάστης. Με το νομοσχέδιο επιλύεται το ζήτημα των χρόνιων καθυστερήσεων στην παράδοση των σιδηροδρομικών έργων, το οποίο αποτελεί απόρροια της έλλειψης σαφούς καθορισμού των αρμοδιοτήτων εκάστης των εταιρειών και της συνακόλουθης απουσίας καθορισμού της ευθύνης καθεμιάς από αυτές. Η επίλυση του ως άνω προβλήματος θα επιτευχθεί μέσω της θέσπισης και υιοθέτησης ειδικού πλαισίου αρμοδιοτήτων της ΟΣΕ Α.Ε. και της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και μέσω του καθορισμού των συνθηκών, της οργανωτικής αυτοτέλειας, του πλαισίου χρηματοδότησης και των στρατηγικών προτεραιοτήτων για τον τομέα των σιδηροδρόμων.
Με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις θα επιτευχθούν η βελτίωση της ελκυστικότητας, της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των εταιρειών του σιδηροδρομικού τομέα, η αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των σιδηροδρόμων αναφορικά με την ενεργειακή απόδοση και τη μείωση των εκπομπών ρύπων στο πλαίσιο λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των σιδηροδρόμων μέσω της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών και η εξάλειψη των χρόνιων καθυστερήσεων στην ανάπτυξη και στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, παρουσίασε το νομοσχέδιο για την «Κύρωση της συμφωνίας μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ, σχετικά με την επιστροφή στην Ελλάδα συλλογής αρχαιοτήτων του κυκλαδικού πολιτισμού».
Με την προς κύρωση συμφωνία, τα μέρη συμφωνούν και αποδέχονται ότι το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, ως εκπρόσωπος του ελληνικού δημοσίου, που είναι ο αποκλειστικός κύριος των ελληνικών αρχαιοτήτων, σύμφωνα με τον ελληνικό αρχαιολογικό νόμο (i) αναγνωρίζει το μη κερδοσκοπικό νομικό πρόσωπο «Ινστιτούτο Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού» με έδρα το Ντελαγουέρ και με καταστατικό σκοπό την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, ως κάτοχο μιας συλλογής 161 σπάνιων αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, η οποία παραχωρήθηκε στο Ινστιτούτο από ιδιώτη συλλέκτη της Νέας Υόρκης, δυνάμει της από 21 Ιουλίου 2022 Σύμβασης Εισφοράς («Contribution Agreement») μεταξύ τους και (ii) εγκρίνει την έκθεση της συλλογής στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης («MΕΤ») και την επιστροφή του πρώτου μέρους αυτής στην Ελλάδα το αργότερο έως την 15η Οκτωβρίου 2022 και την πραγματοποίηση της πρώτης παγκόσμιας έκθεσής του προς το κοινό, για διάστημα ενός έτους (1 Νοεμβρίου 2022 – 31 Οκτωβρίου 2023 ) στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Η προς κύρωση συμφωνία βαίνει υπέρ των συμφερόντων της χώρας:
Α. Βραχυπρόθεσμα διότι:
-επαναπατρίζεται χωρίς αντιδικία και χωρίς καμία απολύτως οικονομική επιβάρυνση του Ελληνικού Δημοσίου, μεγάλος αριθμός «άγνωστων» αρχαιοτήτων (161), πολλές από τις οποίες αποτελούν εξαιρετικά σπάνια ή ακόμα και παγκοσμίως μοναδικά δείγματα της τέχνης και της τεχνικής του Κυκλαδικού Πολιτισμού της 3ης προχριστιανικής χιλιετίας και παρέχουν νέα δεδομένα στην επιστημονική γνώση αυτής της περιόδου.
-Η πρώτη παγκόσμια προβολή μέρους της συλλογής προς το κοινό, θα διενεργηθεί στην Ελλάδα άμεσα (έκθεση στο Κυκλαδικό Μουσείο από 1 Νοεμβρίου 2022 έως 31 Οκτωβρίου 2023).
-Η έκθεση της συλλογής στο ΜΕΤ, ένα από τα σημαντικότερα και με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα μουσεία του κόσμου, θα διενεργηθεί με δεδηλωμένη την ιδιοκτησία του Ελληνικού Κράτους. Επισημαίνεται ότι η αναφορά «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ – ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ» («Hellenic Republic – Ministry of Culture and Sports») υιοθετείται για πρώτη φορά από το ΜΕΤ, δυνάμει της σχετικής υποχρέωσης που αναλαμβάνει αυτό με την προς κύρωση συμφωνία.
-Η αίθουσα στο ΜΕΤ με την ως άνω ένδειξη της ιδιοκτησίας του Ελληνικού Κράτους έχει δεσμευθεί, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση του Ελληνικού Δημοσίου, για διαρκή και πολυετή επί 50 έτη προβολή του Κυκλαδικού Πολιτισμού.
-Ιδρύεται άμεσα δυναμική και πολυετής συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου και του ΜΕΤ, μέσω των δράσεων του Μνημονίου που θα υπογραφεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
Β. Μακροπρόθεσμα διότι:
-Ιδρύεται διαδικασία και τρόπος που ενθαρρύνει και προτρέπει και άλλους συλλέκτες ελληνικών αρχαιοτήτων να προβούν σε αντίστοιχες κινήσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σε επαναπατρισμούς αρχαιοτήτων, χωρίς τα μειονεκτήματα της δικαστικής εμπλοκής.
-Ενισχύεται η ηθική του επαναπατρισμού και δημιουργείται το κατάλληλο υπόβαθρο για την επίτευξη των ευκταίων συγκλίσεων υπέρ θεμελιωδών εθνικών επιδιώξεων στα ζητήματα διεκδίκησης και επαναπατρισμού. Και τούτο, καθώς η προς κύρωση σύμβαση εκπέμπει μήνυμα ισχυρού συμβολισμού προς τα κράτη, τους θεσμούς και τις ίδιες τις κοινωνίες, τις ειδικές ομάδες αρμόδιων επιστημόνων, αλλά και το γενικό κοινό, όπως όλοι αυτοί οι αποδέκτες ευαισθητοποιούνται και διαμορφώνουν θέσεις και αντιλήψεις.
-Η Ελλάδα εμφανίζεται ως σύγχρονη χώρα με εξωστρεφή μουσειακή πολιτική, που υποστηρίζει τη διεθνή προβολή του πολιτισμού της σε ολοένα και μεγαλύτερα ακροατήρια.
O υπουργός Επικρατείας, ‘Ακης Σκέρτσος , παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας κατά των ανηλίκων.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) αποτελεί μια ολιστική παρέμβαση στο υφιστάμενο πλαίσιο δομών και λειτουργιών για την αντιμετώπιση του φαινομένου της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης των παιδιών. Είναι ένα εγχείρημα συνεκτικής αναδιάρθρωσης των υφιστάμενων δυνατοτήτων του συστήματος για την πρόληψη του φαινομένου, την προαγωγή της αποκάλυψής του όταν συμβαίνει, τη γρήγορη και αποτελεσματική δίωξη των δραστών και την παροχή προστασίας και στήριξης στα θύματα. Οι νέες λειτουργίες και δομές που δημιουργούνται στο πλαίσιο υλοποίησης του ΕΣΔ εγγυώνται το συνεχές του νέου πλαισίου πρόληψης και αντιμετώπισης της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών.
Τη βούληση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην ανάπτυξη, υιοθέτηση και υλοποίηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός (Νοέμβριος 2021) σε ειδική αφιερωματική ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων. Στο πλαίσιο αυτό, δόθηκε το περίγραμμα των βασικών πρωτοβουλιών και στη δημοσιότητα το κείμενο των βασικών κατευθυντήριων αρχών του Εθνικού Σχεδίου Δράσης με τις κύριες πολιτικές που σχεδιάζονται από την κυβέρνηση και τα συναρμόδια υπουργεία.
Τον Σεπτέμβριο 2022 αναρτάται για δημόσια διαβούλευση ολοκληρωμένη πρόταση ενός πλήρους και συνεκτικού ΕΣΔ που συντάχθηκε από προπαρασκευαστική ομάδα εργασίας υπό τον Υπουργό Επικρατείας αρμόδιο για το συντονισμό του κυβερνητικού έργου. Στη δημόσια διαβούλευση καλούνται οι ενδιαφερόμενοι φορείς, οργανώσεις, επαγγελματίες και πολίτες να καταθέσουν προτάσεις και παρατηρήσεις τους. Παράλληλα, σε χρόνο που θα οριστεί από τη Βουλή των Ελλήνων, το προτεινόμενο ΕΣΔ κατατίθεται για συζήτηση από την εθνική αντιπροσωπεία σε επιτροπή ή σύνθεση που θα επιτρέπει τη μέγιστη δυνατή συμμετοχή βουλευτών. Παρατηρήσεις και βελτιώσεις που θα προκύψουν από όλες τις δράσεις διαβούλευσης, οι οποίες θα είναι εφικτό να συμπεριληφθούν, θα εμπλουτίσουν το ΕΣΔ πριν την οριστικοποίησή του. Η συνολική διάρκεια υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προστασία των παιδιών από την σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση θα είναι 5 χρόνια (2022-2027).
Οι στρατηγικοί στόχοι του ΕΣΔ σε βάθος πενταετίας είναι:
1. Η αναπροσαρμογή των θεσμικών λειτουργιών στην κατεύθυνση των φιλικών προς το παιδί διαδικασιών με την δημιουργία ενός σύγχρονου, συλλογικού, συνεκτικού και φιλικού προς το παιδί πλέγματος προστασίας και υποστήριξης στα θύματα και στις οικογένειές τους, αξιοποιώντας όλους τους φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα.
2. Η μετρήσιμη ποσοτική μείωση των κρουσμάτων που συμβαίνουν με τη δημιουργία ενός ολιστικού πλαισίου που θα δίνει έμφαση στην πρόληψη, στην αποτροπή της δευτερογενούς θυματοποίησης και στην προστασία των μελών ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
3. Η αύξηση αναφοράς κρουσμάτων στις αρμόδιες Αρχές και υπηρεσίες για να διερευνηθούν, να διωχθούν οι δράστες και να προστατευτούν τα παιδιά. Ο στόχος συνδέεται ευθέως με τη διεύρυνση της κατανόησης και παρακολούθησης του φαινομένου και των νέων τάσεων στην εξέλιξή του, με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα του Διαδικτύου.
Σε αυτή την εθνική προσπάθεια τα παιδιά δεν αντιμετωπίζονται απλώς ως παθητικοί δέκτες των ενεργειών του Κράτους, των υπηρεσιών και των ενηλίκων, αλλά ως ενεργά υποκείμενα της προσπάθειας για ενίσχυση της προστασίας τους. Η εθνική καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στην οποία εντάσσονται και τα ίδια τα παιδιά έχει πολύ σημαντική θέση στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης γιατί τα ενημερωμένα παιδιά είναι πιο ασφαλή, τα παιδιά που εντάσσονται ως ενεργά υποκείμενα στην προσπάθεια προστασίας τους είναι ο καλύτερος σύμμαχος για την επίτευξή της.
Πολιτικές του ΕΣΔ και βασικές επιδιώξεις
Για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης εισάγει 11 νέες πολιτικές και οργανώνει στην κατεύθυνση της προστασίας των παιδιών δεκάδες μέτρα. Περιλαμβάνει πέντε οριζόντιες διυπουργικές και έξι επιμέρους πολιτικές που αφορούν το σύνολο των φορέων και υπηρεσιών που έρχονται σε καθημερινή επαφή με παιδιά ή χειρίζονται αρμοδίως περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, μέτρα θεσμικής εναρμόνισης της χώρας με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, δράσεις ανάπτυξης υπηρεσιών, θεσμοθέτηση διατομεακών μεθόδων εργασίας των εμπλεκόμενων φορέων με σαφή καθορισμό του ρόλου του καθενός και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Επιγραμματικά, οι πολιτικές είναι:
1. Ενιαίο Εθνικό Πρωτόκολλο Διαχείρισης Κρουσμάτων.
2. Εθνικό Αρχείο Καταγραφής και Επιτήρησης Κρουσμάτων.
3. Πλαίσιο ελέγχου εργαζομένων και εθελοντών-Ειδικό Ποινικό Μητρώο για αδικήματα σεξουαλικής βίας κατά ανηλίκων.
4. Εκπαίδευση Επαγγελματιών.
5. Πολιτικές Προστασίας του Παιδιού και ορισμός Υπευθύνων Παιδικής Προστασίας.
6. Εθνική εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών.
7. Ενημέρωση και ενδυνάμωση των παιδιών για την πρόληψη της δια ζώσης και της διαδικτυακής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσής τους.
8. Ενίσχυση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών συνδρομής των παιδιών και δίωξης των δραστών.
9. Θεσμικές παρεμβάσεις επικαιροποίησης – αναβάθμισης του υφιστάμενου πλαισίου.
10. Ενίσχυση της έρευνας για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών.
11. Συστράτευση ιδιωτικού και δημόσιου, κυβερνητικού και μη κυβερνητικού τομέα.
Διαρθρωμένες ως σύνολο, οι πολιτικές δημιουργούν ένα συνεκτικό πλαίσιο προστασίας των παιδιών που αποσκοπεί σε:
-Κατά το δυνατόν αποτροπή των εγκλημάτων αυτών κατά των παιδιών.
-Αύξηση των καταγγελιών.
-Πλαισιωμένη στήριξη των θυμάτων που καταγγέλλουν.
-Αποτελεσματική δίωξη των δραστών.
-Παροχή της κατάλληλης φροντίδας και θεραπείας στα θύματα και αποτροπή της επαναθυματοποίησής τους.
-Κατά περίπτωση παροχή συνδρομής στους δράστες, ιδιαίτερα τους ανήλικους, για την αποτροπή της υποτροπής τους στο μέλλον.
Επίσης το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την εισήγηση του υπουργού Δικαιοσύνης, Κώστα Τσιάρα, για την πλήρωση των πέντε θέσεων αντιπροέδρων του Αρείου Πάγου, οι οποίες κενώθηκαν στις 30 Ιουνίου 2022, τους εξής αρεοπαγίτες:
1) Ελένη Φραγκάκη
2) Ζαμπέτα Στράτα
3) Μαρία Μουλιανιτάκη
4) Μαριάνθη Παγουτέλη
5) Μυρσίνη Παπαχίου.
Το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την εισήγηση του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, για την τροποποίηση της πράξης υπουργικού συμβουλίου περί σύστασης, συγκρότησης και λειτουργίας της κυβερνητικής επιτροπής κρατικής αρωγής, προκειμένου να καταστεί δυνατή η λειτουργία υποεπιτροπών που θα εστιάζουν στην αντιμετώπιση των κατά περίπτωση τοπικών αναγκών, με πρώτη την περίπτωση της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης, σε εφαρμογή σχετικής δέσμευσης του πρωθυπουργού.
Το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την εισήγηση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη, για τη σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία κυβερνητικής επιτροπής για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά, στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των συναρμοδίων υπουργείων και της τοπικής αυτοδιοίκησης, προς τον σκοπό συντονισμού της εφαρμογής των απαιτούμενων δράσεων για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής.
